Polícia de Segurança Pública, z wizytą w Lizbonie w ramach programu ERASMUS+
13.06.2022 • Daniel Niezdropa
Zarządzanie informacjami i wizerunkiem służb mundurowych w sytuacjach kryzysowych, to nazwa projektu, w ramach którego na tygodniowe zagraniczne praktyki wyjechali w maju (8-15) policjanci i pracownicy z garnizonu stołecznego. Nasi przedstawiciele mieli możliwość przyjrzeć się pracy Policji w krajach Europy Zachodniej. Poznawano standardy współpracy z mediami, a także inne sfery działalności i komunikacji społecznej, mające na celu walkę z przestępczością, zabezpieczanie imprez masowych, a także promocję dobrego wizerunku Policji. W Lizbonie, stolicy Portugalii, przygotowano dla stołecznej delegacji bardzo bogaty program pełen spotkań, prezentacji, wizyt, a także specjalny pokaz w wykonaniu EPRI, specgrupy szybkiego reagowania.
Foto: Polska delegacja w siedzibie lizbońskiej Policji (zdjęcie Paulo Augusto)
O PROGRAMIE I PRAKTYKACH
Miesiąc maj był gorącym okresem w doskonaleniu zawodowym policjantów w stołecznym garnizonie. Rozpoczęła się realizacja zagranicznych praktyk typu JOB SHADOWING, których organizacją zajmował się Wydział Doskonalenia Zawodowego Komendy Stołecznej Policji, w związku z przystąpieniem do unijnego programu „Erasmus+”. Miał on polegać nie tylko na wymianie doświadczeń z policjami europejskimi, ale również na obserwowaniu pracy służb policyjnych zgodnie z realizowanym tematem wyjazdu tj. zarządzaniem informacją i wizerunkiem w sytuacjach kryzysowych. Podczas tygodniowych praktyk policjanci oraz pracownicy mieli możliwość zobaczenia różnych dziedzin Policji oraz tego, w jaki sposób kreuje się wizerunek policjanta w Portugalii.
Foto: Polska delegacja w siedzibie lizbońskiej Policji - spotkanie ze spottersami (zdjęcie Polícia de Segurança Pública)
POLICJA W PORTUGALII
Zanim przejdziemy do relacji z lizbońskich praktyk, warto przedstawić i pokazać jak wygląda struktura i kompetencyjność portugalskich służb realizujących zadania policyjne. Jest ich kilka, a każda z nich ma ściśle określony zakres zadań. Liczba policjantów w Portugalii w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców jest jedną z wyższych w Europie i wynosi ponad 450 funkcjonariuszy, co przy populacji 10 milionów Portugalczyków daje 45 tysięczną formację. Zadania policyjne w Portugalii, jak już wspomnieliśmy, realizuje kilka służb. Do pięciu głównych organizacji policyjnych w Portugalii zalicza się: Guarda Nacional Republicana (GNR - Narodowa Gwardia Republikańska), Polícia de Segurança Pública (PSP - Policja Bezpieczeństwa Publicznego), Polícia Judiciária (Policja Sądowa), Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF - Służba Imigracyjna i Graniczna) i Autoridade de Segurança Alimentar e Económica (ASAE - Urząd ds. Gospodarki i Bezpieczeństwa Żywności). Jest jeszcze jedna, oprócz wymienionych pięciu, formacja o zadaniach policyjnych podległa bezpośrednio Ministerstwu Obrony, którą jest Maritima Policia (Policja Morska).
Każda z tych formacji realizuje specyficzne zadania związane ze sferą publiczną, ściganiem przestępstw, prewencją czy też zwalczaniem cyberprzestępczości, a także kontrolą granic. Jednym z ważnych policyjnych zadań jest profilaktyka społeczna i komunikacja zewnętrzna obejmująca przede wszystkim współpracę z mediami. Ciekawą formacją jest Policja Sądowa, która zajmuje najpoważniejszymi przestępstwami w kraju, zagrożeniami terrorystycznymi oraz zwalczaniem przestępczości zorganizowanej i jest zintegrowana z wymiarem sprawiedliwości. Każda z policyjnych służb w Portugalii ma ściśle przydzielone kompetencje, strukturę (zarządy i dystrykty) oraz obszary działalności. Każda z nich ma też swoją główną siedzibę w stolicy - Lizbonie.
POLÍCIA DE SEGURANÇA PÚBLICA
Inaczej Policja Bezpieczeństwa Publicznego. To właśnie służbie w tej formacji mieli okazję przyjrzeć się stołeczni funkcjonariusze i pracownicy Policji, w ramach projektu „ERASMUS+” i zobaczyć na żywo praktycznie cały przekrój jej najważniejszej działalności. Przypomnijmy na początek trochę historii oraz jak funkcjonuje PSP w czasach obecnych.
PSP jest jedną z najstarszych europejskich formacji policyjnych i została utworzona w 1867 roku. Ogólne zadania tej służby od początku obejmowały zapewnienie przestrzegania przepisów prawa oraz demokracji, bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, zgodnie z konstytucją i prawem portugalskim.
Na czele Policji stoi Dyrektor Krajowy, który kieruje tzw. Krajową Dyrekcją, w skład której wchodzi: Naczelna Rada Policji, Naczelna Rada ds. Etyki i Dyscypliny oraz Naczelna Rada ds. Zdrowia, Inspektorat, a także cały tzw. aparat pomocniczy i wyspecjalizowane wydziały oraz jednostki. Oprócz dyrektora, formacją zarządzają też jego zastępcy. Polícia de Segurança Pública ma w swojej strukturze dwie Komendy Regionalne, pierwsza jest na Maderze, a druga obejmuje zasięgiem archipelag Azorów. Na terenie Portugalii znajduje się 18 policyjnych dystryktów PSP, które są odpowiednikiem polskich województw. Jest to przede wszystkim Policja miejska, można powiedzieć tzw. metropolitarna i liczy w sumie ponad 21 tysięcy policjantów. Równie liczna jest jeszcze Guarda Nacional Republicana, która liczy około 22 tysięcy funkcjonariuszy i realizuje zadania głównie w mniejszych miastach i małych miejscowościach na prowincji.
Foto: Siedziba PSP w Lizbonie, EPRI - Equipa de Prevenção e Reação Imediata (zdjęcie Edyta Adamus)
Polícia de Segurança Pública jest formacją o wszechstronnym zakresie działania i pomimo funkcjonowania innych służb o charakterze policyjnym w Portugalii, obszary jej działalności są dość rozległe. Podstawowym zadaniem jest prewencja związana z przeciwdziałaniem i zapobieganiem przestępczości, nie tylko pospolitej, ale też związanej z funkcjonowaniem grup przestępczych, oczywiście w takim zakresie, aby nie wchodzić w kompetencje Policji Sądowej, która zajmuje się de facto zwalczaniem przestępczości zorganizowanej. PSP realizuje też zadania związane z użyciem specjalnych jednostek tzw. realizacyjnych, do nich należy między innymi EPRI, czyli tzw. mobilny zespół natychmiastowego reagowania. PSP wykonuje również typowe zadania administracyjne oraz kontrolne w zakresie posiadania broni, amunicji oraz materiałów wybuchowych, w tym również wydawania zezwoleń i kontroli firm świadczących usługi ochroniarskie. PSP zapewnia ochronę delegacjom zagranicznym oraz organom państwowym, a także obywatelom, szczególnie tym, którzy mogliby zostać dotknięci przestępstwem (ochrona prywatna). Ważnym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas organizacji imprez masowych, w tym między innymi rozgrywek piłkarskich, a także ochrona portów lotniczych oraz ambasad i misji dyplomatycznych. Do zadań tej Policji należy również udział w programach prewencyjnych dotyczących między innymi: bezpieczeństwa w szkole, seniorów, bezpiecznego handlu, przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Flagowym programem ukierunkowanym na budowanie dobrego wizerunku Policji w społeczeństwie portugalskim jest PIPP tj. Programa Integrado de Policiamento de Proximidade, czyli program mający na celu ocieplanie policyjnego wizerunku poprzez bliskie relacje policjantów z obywatelami, można w skrócie określić go jako „Policja bliżej nas”. Patrząc na zakres zadań i charakter służby, to niewiele różnią się one od tych realizowanych przez polskich policjantów.
LIZBOŃSKIE PRAKTYKI
W skład policyjnej delegacji, reprezentującej Komendę Stołeczną Policji weszli: insp. Piotr Wałowski (Z-ca Dowódcy OPP Warszawa), nadkom. Anna Bączkowska (Wydział Prewencji KSP), kom. Marta Sulowska ( Oficer Prasowy KRP Warszawa IV), podkom. Marta Gierlicka (Wydział Komunikacji Społecznej KSP), sierż. sztab. Rafał Markiewicz (Wydział Komunikacji Społecznej KSP), Edyta Adamus (Wydział Komunikacji Społecznej KSP). Reprezentowali oni wszystkie policyjne dziedziny związane bezpośrednio z tematem projektu, ponieważ każda z tych osób, poprzez zadania Policji, które realizuje, miała do czynienia z zarządzaniem informacją i wizerunkiem w sytuacjach kryzysowych. Wyjazd do Lizbony miał być dla funkcjonariuszy i pracowników, doskonałą okazją do tego, aby przyjrzeć się bliżej pracy portugalskiej Policji i dowiedzieć się, w jaki sposób tamte służby przygotowują się na różne scenariusze wydarzeń, a także jak realizowana jest współpraca z mediami.
Foto: Polska delegacja z policjantami zajmującymi się komunikacją społeczną i współpracą z mediami.
Od lewej w mundurach: podkomisarz Laura Bicheiro, podinspektor Paulo Augusto
(zdjęcie Polícia de Segurança Pública)
Po wylądowaniu na lotnisku, naszą delegację niezwykle serdecznie i ciepło przywitała podkomisarz Laura Bicheiro z Metropolitalnego Dowództwa Lizbońskiej Policji (PSP - Polícia de Segurança Pública), która na co dzień wypowiada się do mediów o pracy policjantów. Towarzyszyła ona naszym delegatom podczas wizyt i pokazów, których nie brakowało, bowiem funkcjonariusze z lizbońskiej PSP przygotowali mnóstwo ciekawych punktów w całym programie praktyk. Nasi pracownicy i policjanci znajdowali się jeszcze pod opieką dwóch innych policjantów pracujących z mediami tj. podinspektora Paulo Augusto i komisarza Artura Serafim.
Już na samym początku, delegaci zostali uroczyście powitani przez dowództwo lizbońskiej Policji, a następnie zapoznani z dokładnym planem praktyk. Pierwsze swoje kroki skierowali do jednostki/wydziału zajmującego się komunikacją społeczną. Tam odbyło sie spotkanie z oficerami odpowiedzialnymi za udzielanie informacji mediom. Przedstawili oni specyfikę swojej pracy, przedstawili też szereg różnych sytuacji, w tym również kryzysowych, w którym odpowiadano na pytania dziennikarzy. To właśnie policjanci z tego wydziału towarzyszyli przedstawicielom stołecznej Policji podczas kolejnych dni praktyki.
Polska delegacja odwiedziła między innymi funkcjonariuszy z wydziału zajmującego się rozpracowywaniem środowiska pseudokibiców oraz współpracą z klubami piłkarskimi. Zaprezentowano podczas spotkania zadania portugalskich spottersów. Kontynuując tematykę zabezpieczeń imprez masowych, w tym meczów piłkarskich, goście z Polski pojechali na dwa największe lizbońskie stadiony, uznanych nie tylko w kraju, ale i na świecie klubów piłkarskich: SPORTINGU i BENFICI. Tam zorganizowano spotkania z dyrektorami ds. bezpieczeństwa, którzy omówili organizację zabezpieczenia meczów piłkarskich oraz współpracę z Policją.
Interesującym punktem praktyk był wyjazd do tzw. Komisariatu Turystycznego, zajmującego się przede wszystkim, jak sama nazwa wskazuje, zapewnianiem bezpieczeństwa turystom, poprzez pełnienie służb w miejscach, gdzie ruch turystyczny jest wzmożony. Można powiedzieć, że na terenie całej Lizbony, która jest pełna zabytków i wszelkich atrakcji dedykowanych turystom. Następnie z policjantami z „turystycznego” nasi delegaci pojechali do portu dla wycieczkowców, olbrzymich statków pasażerskich, które stamtąd wyruszają na rejsy po Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym. Tam zaprezentowano procedury bezpieczeństwa i prowadzenie kontroli.
Mocne wrażenie na praktykantach zrobił pokaz policjantów ze specgrupy EPRI tj. Zespołu ds. Prewencji i Reagowania Natychmiastowego (Equipa de Prevenção e Reação Imediata), powołanego do zwalczania brutalnej przestępczości. Już swoim pojawieniem się w jednostce, zrobili wręcz piorunujące wrażenie. Ubrani w taktyczne kamizelki, ochraniacze, uzbrojeni w strzelby i karabinki maszynowe przyjechali na pokazy na motocyklach. Odegrali sytuację związaną z zatrzymaniem niebezpiecznego przestępcy, który wtargnął z bronią do szkoły. Pokazali tym wyjątkowe umiejętności taktyczne i zespołowe zgranie. EPRI na co dzień swoje zadania wykonują na motocyklach (BMW GS 1200) o mocy 125 koni mechanicznych.
Foto: EPRI - Equipa de Prevenção e Reação Imediata (zdjęcie Edyta Adamus)
Foto: EPRI - Equipa de Prevenção e Reação Imediata (zdjęcie Edyta Adamus)
Podczas pobytu w Lizbonie, nie zabrakło również tematyki związanej z edukowaniem i uświadamianiem młodych pokoleń oraz promocją zawodu policjanta. Podczas odwiedzin Komisariatu Dywizji IV (odpowiednik warszawskiej komendy rejonowej), odbyły się zajęcia na temat prowadzenia działań profilaktycznych. Przedstawiono rozwojowe przedsięwzięcia, których celem jest ocieplanie policyjnego wizerunku, jak na przykład to, że policjanci czytają maluchom w przedszkolu bajki do snu czy też inicjatywa uszycia strojów policyjnych specjalnie dla najmłodszych, które mundurowi zabierają ze sobą podczas spotkań z dziećmi. Ta polityka wizerunkowa, jak się dowiedziano, daje efekty w postaci pozytywnego odbioru funkcjonariuszy w portugalskim społeczeństwie. Wizytę w Lizbonie zakończyło oficjalne pożegnanie z udziałem zastępcy komendanta PSP w Lizbonie.
Foto: EPRI - Equipa de Prevenção e Reação Imediata (zdjęcie Edyta Adamus)