Wydział Konwojowy Komendy Stołecznej Policji
23.06.2023 • Tomasz Oleszczuk
Każdy z policjantów pracujących w Komendzie Stołecznej z pewnością miał do czynienia z funkcjonariuszami Wydziału Konwojowego KSP. To komórka organizacyjna bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania całego garnizonu. Każdego dnia, niczym w krwiobiegu, krążą więźniarki z aresztowanymi i zatrzymanymi, jadącymi na posiedzenia sądów w całej Warszawie. Jeszcze inni policjanci tego wydziału wsiadają właśnie do samolotu lecącego na drugi koniec świata, aby doprowadzić do sądu przestępcę, któremu wydawało się, że może uciec od odpowiedzialności. O wszystkim, czym zajmuje się Wydział Konwojowy KSP, opowie nam jego naczelnik podinsp. TOMASZ GRYŻEWSKI.
Zdjęcia: Tomasz Oleszczuk, WKS KSP
Jakie są główne zadania Wydziału Konwojowego KSP?
Głównym zadaniem Wydziału Konwojowego jest zapewnienie bezpieczeństwa osobom konwojowanym i zatrzymanym. Jest ono realizowane poprzez organizowanie oraz wykonywanie konwojów i doprowadzeń osób pozbawionych wolności. Policjanci naszego wydziału zajmują się również konwojami nieletnich, sprawców czynów karalnych, w tym do ośrodków wychowawczych, schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych. Ponadto funkcjonariusze realizują konwoje w systemie etapowym, co polega na przewożeniu osób transportowanych do punktu wymiany osób konwojowanych etapowo, gdzie zatrzymani są przejmowani przez kolejną jednostkę konwojową właściwą dla danego województwa.
Wykonujemy także doprowadzenia cudzoziemców, wobec których sąd wydał postanowienie o umieszczeniu w strzeżonym ośrodku, zajmujemy się także konwojami osób pozbawionych wolności, przekazywanych stronie polskiej w ramach umów międzynarodowych.
Bierzemy udział w transportach wartości pieniężnych oraz muzealiów, realizowanych na podstawie umów zawieranych przez Komendanta Głównego Policji. Naszym zadaniem jest też ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w budynkach sądów i prokuratur, a także ochrona życia i zdrowia sędziów, prokuratorów oraz innych osób, podczas wykonywania przez nich obowiązków w związku z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości.
Ochraniamy też pomieszczenia dla osób konwojowanych lub doprowadzonych do czynności procesowych, mieszczących się w sądach i prokuraturach w celu uniemożliwienia ucieczki osób tam umieszczonych, bezprawnego wtargnięcia osób postronnych oraz zapobieżenia innym zdarzeniom. Współpracujemy także z formacjami zajmującymi się fizyczną i techniczną ochroną budynków, w których mieszczą się sądy i prokuratury.
Jednym z naszych priorytetów jest także zabezpieczanie porządku publicznego podczas trwania rozpraw sądowych o charakterze medialnym, o podwyższonym stopniu ryzyka, z udziałem osób chronionych, a także na polecenie sądów okręgowych i rejonowych na terenie Warszawy. Ponadto koordynujemy i nadzorujemy realizację zadań w zakresie organizacji i pełnienia służby w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, czyli tzw. PDOZ i w pokojach przejściowych na terenie garnizonu stołecznego. Naszym zadaniem jest też organizacja pełnienia służby w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych znajdujących się w budynku KSP przy ul. Nowolipie 2.
podinsp. Tomasz Gryżewski, naczelnik Wydziału Konwojowego KSP
Jakie zmiany nastąpiły w Wydziale Konwojowym w ciągu ostatnich lat?
Wraz z początkiem 2021 roku nastąpiły znaczące zmiany obejmujące zakres szczegółowych zadań, a także strukturę organizacyjną oraz sposób realizacji służby i pracy w Wydziale Konwojowym KSP. Główna zmiana organizacyjna dotyczyła Poczty Specjalnej, która będąc w Wydziale Konwojowym, przeszła w struktury Wydziału Teleinformatyki.
W październiku tego samego roku Sąd Okręgowy dla Warszawy Pragi przeniósł się do nowej siedziby przy ul. Poligonowej. Jako nowy obiekt wymiaru sprawiedliwości, będący pod naszą pieczą, wymagał wydzielenia sił i środków ze stanu osobowego wydziału, które zapewniły mu właściwy poziom bezpieczeństwa realizowanych zadań.
W ostatnich latach znacznej modernizacji uległa też nasza flota samochodowa. Mocno wyeksploatowane pojazdy zostały zastąpione nowymi, lepiej przystosowanymi do przewozu osób konwojowanych, poprawiając poziom komfortu i bezpieczeństwa.
Ponadto w grudniu 2022 roku zakończył się remont Policyjnej Izby Dziecka, dzięki czemu warunki pracy policjantów w PID i pobyt nieletnich w tej placówce bardzo się poprawiły.
Jakie zadania realizuje Policja Sądowa?
Policja Sądowa jest dużą strukturą organizacyjną, która stanowi znaczną część prowadzonej przez nasz wydział działalności. W jej skład wchodzą trzy sekcje: Sekcja Policji Sądowej I i II, które z uwagi na ilość realizowanych zadań wspierane są przez Sekcję III. Do szczegółowych zadań Sekcji I, należy organizowanie oraz realizowanie konwojów osób pozbawionych wolności z jednostek penitencjarnych, głównie z Aresztów Śledczych Warszawa Białołęka, Warszawa Służewiec, Warszawa Grochów na rozprawy do sądów okręgowych i rejonowych na terenie Warszawy, a także placówek medycznych wskazanych w nakazach doprowadzenia przez organ zlecający.
Sekcja III natomiast realizuje zadania Wydziału Konwojowego KSP głównie w zakresie konwojowania osób pozbawionych wolności i skazanych z jednostek penitencjarnych usytuowanych na terenie m.st. Warszawy do sądów i prokuratur na terenach komend powiatowych Policji garnizonu stołecznego. Ponadto wykonuje konwoje do specjalistycznych placówek służby zdrowia, lecznictwa otwartego i zamkniętego na terenie m. st. Warszawy oraz przyległych powiatów, na badania zlecone przez sądy i prokuratury.
Do zadań II Sekcji Policji Sądowej należy m.in. zabezpieczenie prewencyjno-ochronne obiektów wymiaru sprawiedliwości oraz konwojów osobowych, zabezpieczanie porządku publicznego w celu niedopuszczenia do powstania wydarzeń nadzwyczajnych podczas trwania rozpraw sądowych o charakterze medialnym, o podwyższonym stopniu ryzyka oraz z udziałem osób chronionych, a także na polecenie Sądów Okręgowych i Rejonowych na terenie Warszawy, przeprowadzanie interwencji w przypadku naruszenia porządku prawnego, legitymowanie i sprawdzanie osób w celu ujawnienia i zatrzymania poszukiwanych, wykonywanie zarządzeń porządkowych sądu, wykonywanie rozpoznania minersko-pirotechnicznego ze szczególnym uwzględnieniem newralgicznych miejsc w obiektach wymiaru sprawiedliwości, a także ochrona życia i zdrowia sędziów, prokuratorów oraz innych osób w związku z wykonywaniem przez nich zadań służbowych.
Do naszych zadań należy też wykonywanie czynności procesowych zlecanych przez sąd lub prokuratora, organizowanie zarządzeń porządkowych sądu, wydawanych w celu uniemożliwienia zachowania zakłócającego porządek rozprawy lub godzącego w powagę sądu, a także konwojowanie i doprowadzanie osób na polecenie sądu, prokuratora i właściwego komendanta Policji.
Ostatnim zadaniem jest ochrona pomieszczeń dla osób konwojowanych lub doprowadzonych do czynności procesowych, usytuowanych w sądach i prokuraturach, w celu uniemożliwienia samowolnego oddalenia się zatrzymanych, bezprawnego wtargnięcia osób postronnych oraz zapobieżenia innym zdarzeniom niebezpiecznym w skutkach dla bezpieczeństwa i porządku publicznego albo zagrażającym uszkodzeniem lub utratą chronionego mienia.
Ile rocznie realizujecie konwojów osób zatrzymanych w kraju, a ile za granicą?
W ciągu całego roku 2022 Wydział Konwojowy KSP wykonał w kraju ponad 16 tysięcy konwojów. Natomiast jeśli chodzi o konwoje zagraniczne, to łącznie było ich prawie tysiąc. Należy też dodać, że większość konwojów zagranicznych dotyczyła transportu związanego z ekstradycją osób.
Do jakich krajów latacie najczęściej służbowo, gdzie najdalej byliście? Z czym wiążą się takie konwoje?
Policjanci posiadający niezbędne przeszkolenie z zakresu konwojowania osób pozbawionych wolności na pokładzie statków powietrznych najczęściej latają do Wielkiej Brytanii i Holandii. Jednakże zdarzają się wyprawy do bardzo odległych zakątków świata. Funkcjonariusze wyjeżdżali do Japonii (Tokio), Wenezueli, Ekwadoru, Panamy i Australii. Każdorazowo organizatorem konwojów w ramach umów międzynarodowych jest Komenda Główna Policji. My tylko delegujemy policjantów do tej pracy. Czasami podróże takie odbywają się również drogą lądową lub morską, co często wiąże się z kilkudniowym pobytem poza granicami naszego państwa.
Z jakim specjalistycznym sprzętem technicznym macie do czynienia?
Z uwagi na charakter naszej służby, do posiadanego sprzętu technicznego możemy zaliczyć specyficzne zabudowy i pomieszczenia dostosowane do szczególnych warunków rozpraw sądowych wysokiego ryzyka. W tym przypadku mam na myśli sprawy sądowe z udziałem świadków koronnych oraz osób wymagających szczególnego nadzoru. Mieszczą się one w budynkach Sądu Okręgowego, Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieście oraz Sądu Okręgowego dla Warszawy Pragi.
Oprócz tej specyficznej architektury ochronnej mamy do dyspozycji unikatowy sprzęt techniczny, właściwie niedostępny w innych jednostkach organizacyjnych KSP. Należą do niego m.in. wykrywacze metali, specjalistyczne pojazdy służbowe tzw. małe więźniarki, duża więźniarka (32-osobowa) oraz specjalne kajdanki transportowe (zespolone oraz na nogi), uniemożliwiające ucieczkę konwojowanym osobom.
I choć nie można ich nazwać sprzętem technicznym, to mamy też na stanie wydziału psy służbowe przeszkolone do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych. Wykorzystujemy je w codziennej służbie, również na terenie garnizonu. Prawdę mówiąc, nie wyobrażam sobie sprawnego wykonywania naszych codziennych zadań, bez tych wspaniałych zwierzaków. Chciałbym też dodać, że mimo że posiadamy kojce dla tych psów, to mieszkają one ze swoimi opiekunami w ich domach, więc trudno sobie wyobrazić, że mogłyby mieć lepsze warunki życia niż u nas.
Wydział wykorzystuje między innymi nieoznakowane busy
Jak wyglądała praca w okresie pandemii?
W czasie trwania pandemii COVID–19 oraz związanymi z tym obostrzeniami, większość czynności była ograniczona do najważniejszych działań związanych z zapewnieniem właściwego poziomu bezpieczeństwa i porządku prawnego. Zapewnienie warunków sanitarno-epidemiologicznych nastręczyło nam wielu utrudnień związanych z realizacją konwojów osób pozbawionych wolności. Co prawda policjanci byli wyposażeni w środki ochrony osobistej, a pomieszczenia służbowe były systematycznie wietrzone, jednak rygor związany z przestrzeganiem obostrzeń znacznie ograniczył i skomplikował naszą działalność. Funkcjonował także system pracy zmianowej, który minimalizował możliwe skutki zarażenia wirusem policjantów spoza danej zmiany.
Podobnie, jak w innych komórkach organizacyjnych, w ramach wsparcia jednostek terenowych KSP, kierowaliśmy funkcjonariuszy do realizacji zadań związanych ze sprawdzaniem osób, na które nałożone były izolacje lub kwarantanny. Na czas pandemii zawieszony został udział w odprawach do służby przedstawiciela Straży Sądowej, natomiast w sądach rejonowych przedstawiciela agencji ochrony. Zawieszono też cykliczne spotkania z pracownikami sądu. Ewentualna wymiana informacji odbywała się telefonicznie lub przy użyciu poczty elektronicznej. Ze względu na system pracy wprowadzony w sądach, zawieszono lub ograniczono do minimum każdą działalność, która nie dotyczyła bezpośrednio bezpieczeństwa wykonywania przez nas zadań.
Wnętrza są przystosowane do przewozu aresztantów
Czy wojna w Ukrainie miała wpływ na wydziałową codzienność zawodową?
Każdy z naszych policjantów, w ten czy inny sposób, włączył się w działania związane z pomocą uchodźcom, ale także instytucjonalnie braliśmy udział w działaniach organizowanych w tym trudnym czasie. Jednym z dodatkowych zadań dla funkcjonariuszy było oddelegowanie na granicę dwóch przewodników z psami służbowymi, którzy pełnili tam służbę, dbając o bezpieczeństwo innych zabezpieczających oraz uchodźców przybywających do Polski. W ramach kolejnych działań braliśmy też udział w zabezpieczeniu zgromadzeń publicznych, organizowanych w tym czasie w związku z wojną na wschodzie.
Z jakimi instytucjami współpracujecie najczęściej?
Wydział Konwojowy Komendy Stołecznej Policji stale współpracuje z sądami okręgowymi i rejonowymi, a także prokuraturami, Służbą Więzienną i placówkami służby zdrowia. Podejmujemy też wspólne przedsięwzięcia z Narodowym Bankiem Polskim oraz Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych S.A. Współdziałamy także z CBŚP, jednostkami Policji z terenu garnizonu stołecznego oraz spoza garnizonu, w zakresie udzielania pomocy na terenie sądów warszawskich. Ponadto Wydział Konwojowy KSP współpracuje z komórką konwojową Komendy Głównej Policji przy realizacji konwojów międzynarodowych.
Co jest najtrudniejsze w tej służbie?
Obecnie największy problem stanowią braki personalne wynikające z wakatów oraz pomimo modernizacji floty samochodowej zbyt ograniczona ilość środków transportu. Nierównomierny wpływ nakazów doprowadzenia powoduje konieczność wnioskowania do Komendanta Stołecznego Policji o skierowanie do naszej dyspozycji sił wsparcia z Oddziału Prewencji Policji.
Ponadto sama praca z przestępcami jest bardzo niebezpieczna. Wymaga od naszych funkcjonariuszy dużej wiedzy i doświadczenia, a także niejednokrotnie umiejętności negocjacji, czy też szybkiego i skutecznego reagowania w sytuacjach kryzysowych. Praca ta jest również bardzo stresująca i odpowiedzialna, ze względu na ryzyko potencjalnych ataków. Z tego powodu konwojenci muszą być bardzo dobrze wyszkoleni i przygotowani do wykonywania swoich zadań, aby zapewnić bezpieczeństwo dla osoby konwojowanej i siebie.
Czym możecie się pochwalić i co sprawia Wam najwięcej radości?
Naszym największym sukcesem jest niewątpliwie fakt, iż poziom bezpieczeństwa w poszczególnych obiektach, czy to sądowych, czy też pomieszczeniach dla osób zatrzymanych jest na bardzo wysokim poziomie, o czym może świadczyć brak wydarzeń nadzwyczajnych.
Praca w Wydziale Konwojowym KSP jest niezwykle wymagająca i ciekawa z uwagi na różnorodne zadania, jakie czekają na konwojentów każdego dnia. Jednym z najbardziej emocjonujących zadań jest zabezpieczanie wzmocnień konwojów wartości pieniężnych lub muzealiów. Działania te mają na celu ochronę osób lub przedmiotów przed jakimkolwiek zamachem związanym z zagrożeniem życia i zdrowia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego. Wzmocnienia konwojów wartości pieniężnych lub muzealiów są naszym stałym zadaniem i używamy do tego celu naszych najlepszych i najnowszych pojazdów służbowych. W tym przypadku każdy funkcjonariusz musi posiadać odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa w tym zakresie.
Policjanci realizujący tematykę konwojów odznaczają się wysoką odpornością na stres, dużą podzielnością uwagi, dobrą spostrzegawczością, zdolnością do przystosowania się w zmiennych warunkach pracy oraz dużą sprawnością i wytrzymałością fizyczną, w tym umiejętnościami technik interwencyjnych.
Kolejnym ciekawym zadaniem wykonywanym przez policjantów Wydziału Konwojowego KSP są ekstradycje. To bardzo ważna i odpowiedzialna część pracy konwojenta. Przy ekstradycji osoby podejrzanej o przestępstwo, konwojenci muszą działać sprawnie i z pełnym profesjonalizmem. Ich zadaniem jest przetransportowanie, najczęściej drogą lotniczą, podejrzanego z innego kraju do Polski. Konwojenci przechodzą odpowiednie szkolenia z zakresu transportowania osób pozbawionych wolności na pokładzie statków powietrznych.
Dziękuję za rozmowę.