Komu mundur, komu? Nie tylko o wakatach

19.04.2024 • Mariusz Mrozek

Wojna za naszą wschodnią granicą powoduje skupienie uwagi opinii publicznej na kwestiach związanych z obronnością państwa. To naturalne i zrozumiałe. Nie należy jednak zapominać, że równie ważne jest jego bezpieczeństwo wewnętrzne, w którego zapewnieniu Policja odgrywa kluczową rolę. Dlatego zła sytuacja kadrowa tej formacji – a z taką mamy obecnie do czynienia – powinna nie tylko wzbudzać uzasadniony niepokój, ale przede wszystkim motywować do intensyfikacji działań mających temu zaradzić. Efektywna i profesjonalna w działaniu Policja to codzienne bezpieczeństwo Polek i Polaków, ich rodzin, domów i dobytku. To zapewnienie jednej z elementarnych potrzeb każdego społeczeństwa. Braki osobowe temu nie sprzyjają.

Co powoduje, że pomimo ważnej roli, jaką odgrywa ta instytucja, nie zawsze jest łatwo znaleźć odpowiednich kandydatów chętnych do wstąpienia do policyjnej służby? Względnie niska liczba aplikujących może być związana z różnymi czynnikami, takimi jak: negatywne opinie publiczne, obawy dotyczące ryzyka zawodowego, czy brak motywacji finansowej. Na początek warto zatem opracować i wdrożyć do realizacji skuteczną strategię public relations, która pozwoli na kształtowanie pozytywnego wizerunku, uzyskanie społecznej akceptacji i przychylności. Jednym zdaniem – poza ograniczaniem przestępczości, zatrzymywaniem sprawców przestępstw i wykroczeń oraz zapewnianiem szeroko pojętego bezpieczeństwa – musimy zainwestować ułamek naszych środków w budowę pożądanej reputacji, zaplanować i konsekwentnie prowadzić działania, które pozwolą nie tylko na zapełnienie istniejących wakatów, ale także zapobiegną ich późniejszemu odtworzeniu. Jak zwykło się mawiać – samo się nie zrobi.

Od czego warto zacząć, co poddać analizie i na jakich płaszczyznach podjąć działania, które mogą pomóc w przyciągnięciu nowych rekrutów do ważnej, policyjnej służby? Spróbujmy znaleźć odpowiedź na te pytania.

KAMPANIE INFORMACYJNE I PROMOCYJNE

Tak, kampanie promocyjne kojarzące się dużej części osób z reklamami rozmaitych produktów, a więc działalnością gospodarczą, handlową i usługową – to narzędzie, które warto wykorzystać także na potrzeby doboru do służby w Policji. Stworzenie kampanii informacyjnych, które pokazują różnorodne aspekty pracy w formacji, w tym pozytywne historie z życia codziennego policjantów, ich rolę w życiu społecznym oraz możliwości rozwoju zawodowego, to jedno z narzędzi wartych wykorzystania w praktyce.

Wydaje się jednak zasadne, aby takie działania miały wymiar ogólnokrajowy, tworząc trzon naszej strategii na drodze do osiągnięcia zamierzonego celu. Na poziomie województw i niższym inicjatywy poszczególnych jednostek powinny stanowić płynne rozszerzenie i uzupełnienie tej koncepcji. Pewna unifikacja materiałów rekrutacyjnych, broszur, ulotek, plakatów i stron internetowych poświęconych doborowi do służby może pozwolić na uzyskanie pożądanej spójności wizualnej, a także utrzymywać ich wysoki poziom merytoryczny.

Media społecznościowe pozwalające na dotarcie do młodszych grup społecznych – uczniów ostatnich klas szkół średnich oraz studentów i przedstawienie im w atrakcyjny sposób perspektywy kariery w Policji, również zasługują na uwagę. Przekaz powinien być jednak ukierunkowany w większym stopniu na realizację konkretnych celów niż typową rozrywkę, a te proporcje bywają czasami zachwiane. Należy przy tym zwrócić uwagę na inny, bardzo istotny aspekt korzystania z mediów społecznościowych. Poza umożliwieniem przekazywania określonych treści, pozwalają one na bezpośrednią komunikację, czyli dialog odbiorcy z nadawcą. Taki dialog może nieść ze sobą wiele zagrożeń. Niekorzystne dla nas odpowiedzi, dzięki szybkości wymiany informacji za pośrednictwem Internetu, mogą w krótkim czasie doprowadzić do powstania w social mediach sytuacji kryzysowej. Z drugiej strony ograniczanie internautom bezpośredniej interakcji poprzez dezaktywację możliwości odpowiedzi na nasze wpisy, także spotyka się z coraz bardziej powszechną krytyką.

Jeden z elementów kampanii informacyjnych i promocyjnych może stanowić również organizacja dni otwartych. W taki sposób zachęcają skutecznie do wyboru ich placówki liczne szkoły i uczelnie. Policja może wykorzystać te możliwości poprzez dni otwarte w naszych ośrodkach szkolenia, szkołach i Akademii. Dlaczego mówię o zapleczu edukacyjnym, a nie jednostkach liniowych? Te drugie mają swoją specyfikę pracy, która może sprawić, że dzień otwarty ją zakłóci lub to właśnie któryś element policyjnych działań będzie miał negatywny wpływ na przeprowadzenie dnia otwartego. Jednostka szkoleniowa ma pod tym względem większą elastyczność działania. Dysponuje też z reguły lepszymi warunkami lokalowymi i możliwym do wykorzystania zapleczem terenowym i technicznym. Dzięki temu można tutaj w atrakcyjny i przystępny sposób przedstawić zainteresowanym wiele aspektów pracy w Policji, umożliwić rozmowę z funkcjonariuszami – wykładowcami, instruktorami i policjantami odbywającymi szkolenia, a także zaprezentować sprzęt używany przez nasze służby.

POPRAWA WARUNKÓW PRACY I WYNAGRODZENIA

Kolejnym ważnym czynnikiem na drodze do zwiększenia zainteresowania służbą w Policji są finanse. Wynagrodzenie to jeden z kluczowych elementów zachęcania osób do założenia munduru. Chociaż w naszych szeregach nie brakuje ludzi, dla których wartością samą w sobie jest niesienie pomocy innym, to jednak potrzeba zapewnienia dobrych warunków materialnych rodzinie sprawia, że kwestie finansowe są bardzo istotne.

Wysokość uposażenia policjantów powinna odzwierciedlać trudności i ryzyko związane z wykonywaniem ich obowiązków, a przeprowadzona analiza rynku pracy pozwolić na ustalenie konkurencyjnego poziomu wynagrodzenia, który będzie stanowił atrakcyjną ofertę nie tylko wobec podmiotów gospodarczych, ale przede wszystkim innych formacji mundurowych, szczególnie wojska. Regularne podnoszenie pensji tak, aby jej wartość nabywcza nie malała na skutek inflacji oraz premiowanie za wysoką jakość pracy i osiągane wyniki to także niezbędne elementy systemu motywacyjnego.

Warto również inwestować w poprawę warunków pracy. To nie tylko kwestie lokalowe i wyposażenie – chociaż te wymagają nadal dużych nakładów – to także oferta regularnych szkoleń z zakresu między innymi nowoczesnych technik śledczych, interwencji kryzysowych, samoobrony, negocjacji, a także zarządzania stresem. Przejrzyste ścieżki kariery, które umożliwiają funkcjonariuszom awansowanie na wyższe stanowiska, są również ważnym aspektem przy podejmowaniu decyzji o wyborze tego zawodu.

Inwestycja w lepsze warunki pracy to także łatwo dostępne wsparcie psychologiczne dla funkcjonariuszy, którzy doświadczają dużych obciążeń psychicznych związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych, w tym wsparcie po traumie czy stresie. Na tym polu ważna jest jednak sama chęć przyjęcia takiej pomocy ze strony policjantów, którzy często obawiają się, że skorzystanie z niej może być powodem do pewnej stygmatyzacji w środowisku zawodowym. Jednak posiadanie programów profilaktycznych i rozwiązań mających na celu zapobieganie wypaleniu zawodowemu wydaje się już nie opcją, a koniecznością. Działania na rzecz dłuższego pozostania w służbie doświadczonych funkcjonariuszy są równie ważne, jak te mające na celu pozyskanie nowych.

Pamiętajmy, że poprawa warunków pracy i wynagrodzenia nie tylko przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności służby w Policji, ale także będzie miała pozytywny wpływ na morale funkcjonariuszy będących już w jej szeregach, a oni i ich opinie na temat służby również mają istotne znaczenie dla naszego wizerunku, czyli jednego z elementów wpływającego na zainteresowanie tym zawodem.

PROGRAMY EDUKACYJNE

Warto rozwijać partnerstwo z uczelniami wyższymi i szkołami średnimi w celu promowania kariery policyjnej jako atrakcyjnej opcji zawodowej oraz zapewnienia wsparcia w procesie rekrutacji i przygotowania do przejścia kolejnych etapów naboru. Organizacja wykładów, warsztatów i spotkań o charakterze rekrutacyjnym na terenie uczelni to kolejne z działań mogących przyczynić się do wzrostu zainteresowania tą drogą rozwoju zawodowego. Warunek jest jeden – opracowanie konspektów takich zajęć w sposób, który będzie gwarantował ich atrakcyjną i przyciągającą uwagę formę.

Jednym z elementów wsparcia procesu rekrutacji mogą być również kursy przygotowawcze, prowadzone miedzy innymi w postaci weekendowych zajęć, które pomogą kandydatom lepiej przygotować się do przejścia kolejnych etapów. W tym przypadku naturalnymi miejscami prowadzenia tego typu działań wydają się również nasze placówki edukacyjne.

DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZWIĘKSZENIA ZAUFANIA SPOŁECZNEGO

Prowadzenie otwartej i transparentnej komunikacji ze społeczeństwem w sprawach dotyczących działań Policji to w dzisiejszych czasach konieczność. Szybkość przekazu informacji i dostępność wielu jej źródeł powoduje, że skuteczne w działaniu służby prasowo-informacyjne Policji mają olbrzymi wpływ na jej wizerunek i formułowanie oceny przez opinię publiczną. Należy jednak pamiętać, że funkcjonują one w znacznej mierze jako sprzedawcy „produktów” wytworzonych przez inne komórki: kryminalne, dochodzeniowe, prewencyjne. Na wizerunek naszej formacji ma wpływ każda policjantka i każdy policjant, ich zachowanie, jakość realizowanych zadań, a także – o czym zawsze warto przypomnieć – wygląd zewnętrzny.

To właśnie obraz Policji ukazywany w mediach buduje w znacznym stopniu zaufanie społeczne do naszej formacji, a to – o ile jest wysokie – przekłada się na większą ilość chętnych do wstąpienia do służby.

PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI

Aktywne promowanie różnorodności wśród funkcjonariuszy może umocnić wśród kandydatów do służby przekonanie, że jest ona otwarta na osoby z różnych warstw społecznych, posiadające rozmaite wykształcenie, umiejętności i cechy indywidualne. W efekcie ci, którzy zastanawiają się nad wstąpieniem w szeregi Policji, mogą łatwiej utwierdzić się w przekonaniu, że ta służba jest dla nich odpowiednia.

CZY TO WYSTARCZY?

Powyższe działania mogą przyczynić się do zwiększenia liczby chętnych do wstąpienia do Policji oraz poprawić jakość rekrutacji. Czy stanowią panaceum na policyjne bolączki? Wymagają dopracowania, większego zagłębienia się w szczegóły, pozyskania odpowiednich środków finansowych – bez nich nadal będziemy pozorować działania, a nie działać skutecznie w celu zapełnienia istniejących wakatów – jednak dzisiaj wydają się po prostu koniecznością.

grafika: WOJTEK "CIHY" CICHOŃ

CO DALEJ?

Przyjmijmy, że nasze wysiłki przynoszą zamierzone efekty, liczba kandydatów wzrasta, mamy możliwość rzeczywistego wyboru tych najlepszych, zaostrzania selekcji i powoli zapobiegamy sytuacji niedoboru kadrowego. Na jakość naszej służby przekłada się jednak nie tylko ilość funkcjonariuszy, ale także stopień ich wyszkolenia. Doświadczeni wykładowcy i instruktorzy na etapie nauki w naszych szkołach i Akademii oraz praktycy, patroni – to chyba adekwatne określenie – którzy obejmą opieką i nadzorem policyjny narybek w pierwszych latach służby w terenie, to także niezbędny element profesjonalnego funkcjonowania całej formacji.

Co zrobić, aby ci ludzie na emeryturę przechodzili jak najpóźniej i w jaki sposób na tym polu wykorzystać potencjał tych, którzy pozostają w stanie spoczynku? To temat do kolejnych rozważań.