Osocze ozdrowieńców, czyli walka z czasem i pomoc innym

15.01.2021 • Monika Nawrat

Osocze ozdrowieńca? Czy każdemu pomoże? Często słyszymy o podawaniu osocza osobom, które najciężej przechodzą zakażenie Covid-19. Przyczyniając się do oddawania osocza lub krwi, możesz podarować komuś cenny prezent, jakim jest życie.

Kto może zostać dawcą?

Dawcy osocza powinni przede wszystkim spełniać kryteria kwalifikacji określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi. W przypadku przeprowadzonej w przeszłości transfuzji
w wywiadzie wymagane będą dodatkowe badania, które wykonane zostaną przez Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. To samo dotyczy kobiet po przebytej ciąży.

Osocze może oddać ozdrowieniec w wieku 18-65 lat, w którego krwi nie ma już wirusa i jest to potwierdzone odpowiednimi badaniami zleconymi przez lekarza. Ponadto dawcami mogą być ozdrowieńcy, którzy nie mają objawów choroby od 28 dni lub u których minęło 18 dni od zakończenia izolacji. Oddanie osocza nie wyklucza także osób, które nie miały stwierdzonego zakażenia, ale wykonały test na obecność przeciwciał SARS-CoV-2.

Na pierwszej wizycie w RCKiK jest pobierana mała próbka krwi do badania przeciwciał anty-HLA. To antygeny odpowiedzialne za tolerancję immunologiczną, ich obecność niestety dyskwalifikuje nas do oddania osocza. W przypadku gdy badanie wykluczy obecność any-HLA, możesz zostać dawcą osocza. Ponadto niezbędne badania dla dawców zapewnia publiczna służba zdrowia.

Jak przygotować się na pobranie osocza?

Ważne, by być wypoczętym. Tego dnia nie możesz być zmęczony, niewyspany, przeziębiony. Należy także pamiętać o nawodnieniu organizmu i lekkim posiłku. Warto również mieć przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem i numerem PESEL. Jeśli jesteś ozdrowieńcem musisz posiadać co najmniej jeden z poniższych dokumentów:

• informacja z aplikacji pacjent.gov.pl. Można w każdej chwili wydrukować zrzut ekranu lub informację o przebytej izolacji;
• decyzja Sanepidu o zwolnieniu z kwarantanny (z informacją o zachorowaniu). Ta informacja również znajduje się na stronie www.pacjent.gov.pl;
• informacja o dodatnich wynikach wymazów wykonanych metodą PCR;
• informacja o wynikach badań ilościowych stwierdzonych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 klasy IgG.

Ile trwa proces oddania osocza?

Osocze pobierane jest w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa następującymi metodami:

• metodą plazmaferezy - podczas jednego wkłucia pobierana jest krew i rozdzielana na osocze oraz pozostałe składniki. Do tej metody wykorzystywany jest separator. Plazmafereza pozwala na uzyskanie do 750 ml osocza. Proces ten trwa od 30 do 40 minut.
• pobraną krew pełną dzieli się na osocze oraz krwinki czerwone i płytki krwi. Jednorazowo można uzyskać w ten sposób około 200 ml osocza. Oddanie krwi pełnej trwa około 10 minut.

Należy wspomnieć o tym, że po każdym pobraniu osocze jest dokładnie badane, aby wykluczyć występowanie szkodliwych patogenów. Jeśli okaże się, że jest prawidłowe, to następuje jego zamrożenie. Pamiętaj, możesz zostać dawcą trzykrotnie, przy zachowaniu tygodniowych odstępów. 

Jakie przywileje nam przysługują po oddaniu osocza?

Ozdrowieńcy po oddaniu osocza nabierają wszystkie prawa przysługujące zgodnie z HONOROWYM DAWCOM KRWI. Nieobecność w pracy zostaje usprawiedliwiona, bowiem przysługują dwa dni wolne od pracy. Dawcy otrzymują zwrot kosztów dojazdu do punktu pobrań oraz rekompensatę za ekwiwalent kaloryczny. Istnieje także możliwość skorzystania z odliczenia darowizny na cele krwiodawstwa w danym roku podatkowym. Dochodzi także ulga za transport kolejowy – 33%. Innym przywilejem jest także roczny pakiet  konsultacji medycznej przez rok (od ostatniego oddania krwi).

Do ciekawostek należą fakty:

• terapia osoczem nie jest nowym trendem leczenia - była już kiedyś stosowana do walki z wirusem EBOLA lub grypą typu A/H1N1.
• jeden ozdrowieniec, który trzykrotnie odda osocze (3x600 ml), może przyczynić się do powstania aż dziewięciu dawek leku na Covid-19  (9x200 ml). Chorzy na Covid-19 otrzymują w celu leczenia od 200 do 400 ml osocza ozdrowieńca.