Harley-Davidson policyjny król szos

17.06.2021 • Daniel Niezdropa

Wiele scen z amerykańskich produkcji filmowych obfituje w pościgi za przestępcami. Biorą w nich udział nie tylko samochody, ale również motocykle, a szczególnie jeden, najbardziej znany Harley-Davidson. Na nich właśnie jeżdżą amerykańscy policjanci i nie tylko, bo kto oglądał „Robocop-a” i „Terminatora 2” na pewno pamięta obrazki, w których główny bohater „dosiadał” H-D. Niezniszczalny jednoślad, ciężki, ale wyposażony w silniki o dużej mocy i pojemności, daje radę na ulicach i autostradach. W amerykańskiej policji Harley-Davidson króluje od ponad 100 lat. W polskich realiach też miał podobne początki, bo w dwudziestoleciu międzywojennym właśnie na harley-ach jeździli funkcjonariusze Policji Państwowej. Obecnie w naszej formacji, w Rzeszowie, jest jeden H-D i to jedyny w tej części Europy. 15 lat temu, użyczony przez warszawskiego dealera marki, przez kilka miesięcy patrolował ulice stolicy. Motocykl - legenda, marzenie wielu sympatyków jednośladów. Dzięki uprzejmości naszych kolegów z departamentu Policji w Gloucester w USA, przedstawimy sylwetkę Harley’a-Davidson’a w wersji „FLHTP Electra Glide".

POCZĄTKI HARLEY’A I POLICYJNYCH MOTOCYKLI W AMERYCE

Motocykle tej marki produkuje się nieprzerwanie od 1903 roku. Wtedy właśnie w Milwaukee, w stanie Wisconsin, w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej powstała firma zajmująca się produkcją motocykli. Były to początki upowszechniania tych pojazdów, które stały się kolejnym po samochodzie i koniu, skutecznym środkiem służącym do szybkiego przemieszczania się. Początki nie były łatwe, bo sieć utwardzonych dróg w Ameryce dopiero powstawała. A wiadomo, że komfort podróżowania zależał właśnie od odpowiedniej infrastruktury drogowej. Jednak Harley z uwagi na swoje właściwości terenowe dobrze radził sobie na trudniejszej nawierzchni, co sprawdziło się później w pracy Policji, podczas patrolowania terenów wiejskich. Niespełna 5 lat od rozpoczęcia produkcji w fabryce Harleya-Davidsona, w 1908 roku złożono pierwsze zamówienie dla Departamentu Policji w Detroit. Tego samego roku kolejny motocykl trafił do policyjnego oddziału w Evanston w stanie Illinois. Z historycznych przekazów wynika, że swojego prywatnego Harley’a do patrolowania używał podobno jeden z policjantów w Portland w stanie Oregon. Policja Amerykańska doceniła walory i praktykę używania motocykli. Zaczęły one coraz częściej pojawiać się w służbie. Rozszerzano zakres zadań, które mogły wykonywać. W 1911 roku w Berkeley w stanie Kalifornia na drogi wyjechał pierwszy patrol motocyklowy. Ówczesne motocykle policyjne nie różniły się wyraźnie od cywilnych. Z biegiem lat zostały wyposażone w dodatkowe oświetlenie i sygnały. Nie posiadały jednak początkowo żadnego specjalistycznego wyposażenia. Aż w końcu nastały czasy prohibicji i walki z nielegalnym handlem alkoholem. Policja musiała dostosować swoje możliwości do środków jakie posiadali przestępcy, a przemytnicy zarobione dolary inwestowali m.in. w szybkie motocykle i samochody.

Foto: strona internetowa www.hdforums.com ( zdjęcie przedstawia funkcjonariusza Policji w Detroit, 1915 r.)

W latach XX-tych sprzedaż samochodów oraz motocykli szybko wzrastała. Do 1923 roku na amerykańskich drogach jeździło już 13 milionów samochodów. Taka sytuacja generowała zmiany w taborze policyjnym, który również potrzebował większej liczby aut i jednośladów. Harley-Davidson stworzył specjalną linię modeli wyłącznie dla Policji. Pod koniec lat dwudziestych, motocykle tej marki były już używane przez 3000 policyjnych departamentów w Stanach.

Prawdziwą rewolucję technologiczną przeszedł policyjny Harley w latach 30-stych. Otrzymał syreny zamontowane na przednim błotniku, specjalne oświetlenie i radio. Do tego doszła imponująca, jak na tamte czasy prędkość maksymalna. W 1935 roku Kalifornijski Patrol Autostradowy przeprowadził testy prędkości z nowym 80-calowym (ponad 1300 cm3 pojemności) modelem VLH, który osiągnął prędkość ponad 100 mil na godzinę (160 km/h). Kolejne lata, w tym okres II wojny światowej przyniosły postępy w modyfikacji silników, Harley przeszedł z silników bocznych na górnozaworowe. W 1940 roku pojawił się nawet model z bocznym koszem, przygotowany w pierwotnej wersji dla Policji w Chile, jednak nie znalazł uznania wśród amerykańskich policjantów. Była to bowiem wersja z zamontowanym w koszu karabinem maszynowym. Motocykl miał stalową owiewkę przednią, a kosz był w pełni opancerzony.

Prawdziwą ekspansję na rynku policyjnych motocykli w Ameryce, firma Harley-Davidson rozpoczęła po 1953 roku, kiedy jej największy konkurent „Indian Motorcycle” zakończył działalność produkcyjną. Lata 50-te były okresem, kiedy na amerykańskich drogach dochodziło do dużej ilości wypadków drogowych, których przyczynkiem były między innymi nielegalne wyścigi. Wiele miast w tym czasie tworzyło specjalne policyjne drużyny motocyklowe, aby rozprawić się z piratami drogowymi. Najbardziej znaną policyjną drużyną harley-ową były „żółte kurtki” z Tennessee. Działali zaledwie przez kilka miesięcy w 1958 roku, ale jak podają amerykańskie kroniki z tego czasu, pozostawili po sobie niemałe wrażenie.

Harley-Davidson miał w latach 70-tych japońskiego konkurenta, firmę Kawasaki. Zmagania o utrzymanie udziału w rynku policyjnych motocykli trwały 10 lat. W 1985 roku powstał kultowy policyjny model o oznaczeniu „FXRP” i nowy silnik „evolution”. Ten motocykl Harley’a był znany z wielu produkcji telewizyjnych i kinowych, był zwrotny i szybki.

Obecnie Harley-e znajdują się na wyposażeniu w ponad 3400 departamentach Policji w USA, a także w 45 innych krajach. Najnowsze modele posiadają szereg udogodnień i są spersonalizowane do zadań realizowanych przez policjantów, począwszy od regulowanych foteli pneumatycznych, po sakwy i schowki, które można praktycznie otworzyć jedną ręką. Harley-Davidson w policyjnym wydaniu to prawdziwy diament w rankingu policyjnych motocykli. Ma przebogatą historię i patrząc na najnowsze modele można powiedzieć, że przynajmniej w Ameryce, swojej pozycji szybko nie odda.

HARLEY W POLSCE I EPIZOD WARSZAWSKI

Harley-Davidson nie stał się motocyklem, z którego korzystałaby obecnie nasza Polska Policja. Wśród posiadanych przez formację prawie tysiąca motocykli, są takie marki jak: kawasaki, honda, yamaha, suzuki, bmw. Jedyny policyjny motocykl Harley-Davidson, w wersji Road King, służy rzeszowskiej drogówce i został zakupiony przez samorząd miejski i przekazany do użytkowania w 2018 roku. Były jednak czasy, kiedy ta marka była znana i wykorzystywana, zarówno w dwudziestoleciu międzywojennym, jak i po wojnie.

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe - Ilustrowany Kurier Codzienny 08.1932 r. (zdjęcie przedstawia policjantów PP na motocyklu Harley-Davidson, podczas patrolu w Warszawie)

W 1925 roku w służbie Policji Państwowej znajdowało się 13 motocykli. Były to głównie jednoślady amerykańskie, w tym Harley-Davidson oraz Indian, a ich głównym zadaniem była służba patrolowa. Polską Policję Drogową utworzono w 1937 roku, a do dyspozycji policjantów przekazano motocykle rodzimej produkcji marki Sokół. Rozwój polskiej gospodarki i przemysłu spowodował, że to one stały się trzonem naszej „państwówki”. Harley-e w Milicji Obywatelskiej pojawiły się natomiast zaraz po wojnie i były użytkowane w latach 1945-1952. Były to wojskowe modele WLA42. Jak trafiły do Polski? Zostały przekazane w ramach umowy użyczeniowej z USA - państwom, których gospodarki zostały zrujnowane w czasie wojny. Zostały jednak później wycofane, po tym jak Stalin nakazał wyzbycie się całego otrzymanego z zachodu sprzętu. W ten sposób Harley-Davidson przestał być wykorzystywany przez milicję w Polsce.

Foto: The National Motorcycle Museum in Anamosa, www.nationalmcmuseum.org (zdjęcie przedstawia motocykl Harley-Davidson WLA 42, w oznakowaniu armii amerykańskiej)

Po 50 latach wrócił jednak w ramach testów na polskie i między innymi warszawskie ulice. Dwa Harley-e pojawiły się w Warszawie w 1991 roku. Były to modele FXRP Pursuit oraz FLHTP Electra Glide. Minęło kolejne 14 lat i na jesieni 2005 roku, warszawski dealer tej marki, przekazał stołecznej drogówce na kilkumiesięczne testy amerykańską, policyjną wersję Harley’a. Do zakupów motocykla jednak nie doszło. Na dzień dzisiejszy ikona amerykańskiej Policji jest w Polsce jedna i służy wyłącznie policjantom z Rzeszowa.

Foto: KMP Rzeszów (zdjęcie przedstawia jedynego policyjnego HD w tej cześci Europy)

Foto: archiwum prywatne Grzegorza Gryza (zdjęcie przedstawia policjanta WRD KSP, na testowanym w 2005r. policyjnym HD)

MOTOCYKLOWA DUMA Z GLOUCESTER

O tym jak sprawuje się motocyklowa legenda, pytaliśmy u samego źródła, czyli u wieloletnich użytkowników jednośladu, a dzięki naszym amerykańskim kontaktom, informacji udzielili nam motocykliści, którzy w mieście Gloucester nad Oceanem Atlantyckim na co dzień użytkują jedną z najnowszych policyjnych wersji Harley’a-Davidson’a. Od nich dowiedzieliśmy się wielu ciekawostek nie tylko o samym motocyklu, ale też o tym, jak wygląda ich specjalistyczne szkolenie.

Foto: archiwum Gloucester Police Department

Foto: archiwum Gloucester Police Department

Na stanie tamtejszego departamentu są dwa motocykle marki Harley-Davidson. Jest to specjalnie dedykowany dla Policji model FLHTP Electra Glide Police Package z 2019 roku. Motocykl jest sześciobiegowy i posiada silnik Milwaukee-Eight® 114 Engine o pojemości 1868 cm3 i maksymalnej mocy 167Nm osiąganej przy 3000 obrotów silnika/min. Harley jest długi na 2,5 metra, wysoki na półtora, a do tego waży 383 kg z pełnym bakiem o pojemności prawie 23 litrów. Electra Glide jest zdolny do osiągniecia prędkości od 0 do setki w niecałe 5 sekund, a jego prędkość maksymalna wynosi 120 mph (około 200 km/h). Harley jest wyposażony w większe i mocniejsze hamulce marki „Brembo” z systemem ABS, a także bardzo ciekawy „Rider Safety Enhancement System”, który wspomaga motocyklistę podczas wykonywania manewrów skrętu i hamowania. Motocykl ma większy i mocniejszy akumulator od standardowego cywilnego modelu, który pozwala na bezproblemowe korzystanie ze świateł ostrzegawczych i błyskowych, gdy silnik jest zgaszony. Posiada również dodatkowy wentylator wspomagający chłodzenie oleju. Większa przednia szyba i owiewka, a także boczne ramy chronią motocyklistę podczas jazdy, a także w czasie upadku. Harley ma dwa duże boczne kufry, służące do przechowywania policyjnego ekwipunku. Motocykl jest standardowo wyposażony w radio, sygnały dźwiękowe i oświetlenie ostrzegawcze ledowe, którymi steruje się przy pomocy osobnego panelu w czterech różnych konfiguracjach.Zdaniem motocyklistów z Gloucester, Harley jest wbrew pozorom bardzo prosty w obsłudze. Pomimo dużych gabarytów, jeździ się nim wyjątkowo przyjemnie. Nie każdy amerykański policjant może jeździć takim motocyklem w służbie. Trzeba ukończyć dwutygodniowe szkolenie. Najpierw jest teoria, później demonstracja manewru, a kolejny etap to ćwiczenia kursanta. Podczas tej nauki, policjant spędza 4 godziny na zajęciach teoretycznych, a później odbywa 76 godzin jazdy doszkalającej. Podczas szkolenia omawianych i ćwiczonych jest około 33 różnych zagadnień dotyczących jazdy motocyklem policyjnym. Policjanci uczą się obsługi motocykla, wsiadania i schodzenia, parkowania, podnoszenia motocykla po upadku, jazdy w tzw. ósemkę, skutecznego hamowania, jazdy w kolumnie, jazda obronnej, powolnego slalomu, a także zachowania w innych sytuacjach, z którymi mogą zetknąć się w służbie. W Gloucester, gdzie klimat jest bardzo podobny do naszego w Polsce, motocykle są użytkowane tylko w cieplejsze miesiące roku, czyli mniej więcej od maja do końca października. Oprócz działań patrolowych na drogach biorą udział w paradach, biegach, a także w wielu innych miejskich imprezach. Jak powiedzieli nam nasi rozmówcy, nic nie robi większego wrażenia na publiczności podczas parady, jak kolumna jadących na sygnałach 20, a nawet 30 motocykli Harley-Davidson. Do tego, nie tylko na pokazach, ale też w służbie, każdy motocyklista ma specjalny mundur. Jak mówią nasi koledzy: robi wrażenie, kiedy promienie słońca odbijają się od hełmu i chromów Harley’a.

Foto: archiwum Gloucester Police Department

DANE FABRYCZNE:

Silnik: benzynowy Milwaukee-Eight® 114
Skrzynia biegów: sześciostopniowa
Pojemność: 1868 cm3
Max. moment obrotowy: 167 Nm przy 3000 obr/min
Prędkość maks.: 193 km/h
Przyspieszenie 0-100 km/h: 4,8 s
Spalanie: 5,5l na 100 km w cyklu mieszanym
Pojemność baku: 22,7 l
Długość: 2405 mm
Szerokość: 960 mm
Wysokość: 1450 mm
Rozstaw osi: 1625 mm
Wysokość siedziska bez obciążenia: 805 mm
Wysokość siedziska z obciążeniem: 695 mm
Waga: 383 kg
Dopuszczalna masa całkowita: 617 kg

WYPOSAŻENIE:

silnik i skrzynia biegów odizolowane od ramy motocykla za pomocą gumowego systemu mocowania, chłodnica oleju wspomagana wentylatorem, chromowany i podwójny wydech 2-1-2 ze zwężanymi tłumikami, chromowana pokrywa timera, a także zewnętrzna obudowa główna i osłona skrzyni biegów, specjalna podstawka Jiffy z wyłącznikiem elektronicznym, aby zapobiec ruszaniu z rozłożoną podpórką, obrotowe podnóżki z antypoślizgowymi gumowymi podkładkami, przednia osłona silnika i tylna listwa ochronna kufrów, specjalne sakwy typu policyjnego - wodoodporne, zamykane na zatrzask otwierany jednym przyciskiem, przednia szyba z przezroczystego poliwęglanu, dwa boczne lusterka True Vision, jeden klucz do wszystkich zamków, siodło deluxe, specjalny typ policyjny z oddychającego materiału, regulowana cewka nad systemem zawieszenia sprężynowego, koła aluminiowe, materiał obręczy nieprzepuszczalny dla sprężonego powietrza, opony Dunlop Multi-Tread Retention, podgrzewane manetki, obrotomierz zamontowany na owiewce i elektroniczny prędkościomierz z licznikiem przebiegu, woltomierz – wskaźnik ładowania akumulatora, reflektor LED Daymaker ™.

BEZPIECZEŃSTWO i SYSTEMY:

hamowanie sprzężone typu Reflex ™ z ABS, którego rozłączanie następuje przy prędkości poniżej 25 mil na godzinę, hydrauliczne hamulce tarczowe na przednie i tylne koła, przednie zawieszenie oparte na technologii Showa® Dual Bending Valve (SDBV™), tempomat, Stealth Lighting Capable (system sterowany manualnie przez kierowcę - wyłącza wszystkie światła z wyjątkiem hamulca i oprzyrządowania), EITMS (system zarządzania temperaturą biegu jałowego), elektroniczny układ wtrysku paliwa z sekwencyjnym portem (ESPFI), sprzęgło hydrauliczne, ręcznie regulowane tylne amortyzatory emulsyjne, opony bezdętkowe z bieżnikiem przeciwpoślizgowym, przeznaczone do jazdy po utwardzonych autostradach, wyposażone w czterowarstwowe wzmocnienie tkaninowe, włącznik zasilania awaryjnego.