Policyjny Off-Road (4x4) – Szkolenie z jazdy w trudnym terenie
03.03.2025 • Daniel Niezdropa
„Im więcej potu na ćwiczeniach, tym mniej krwi w boju” – ten słynny cytat motywacyjny nie ogranicza się tylko do służby wojskowej. Nie ma dzisiaj dziedziny i branży zawodowej, w której nie przywiązywałoby się uwagi do tego, aby personel pracowniczy był należycie przygotowany i w sposób efektywny oraz profesjonalny realizował swoje obowiązki i zadania. Podobnie jest też w Policji, gdzie wyszkolenie i przygotowanie policjantów ma istotne znaczenie w toku codziennej służby. W Komendzie Stołecznej Policji nad realizacją programów szkoleniowych czuwa Wydział Doskonalenia Zawodowego, który podejmuje szereg działań oraz inicjatyw, aby poszerzać zakres szkolenia policjantów o nowe elementy, w tym celu nawiązując współpracę ze służbami oraz podmiotami, których specjalistyczna wiedza może przydać się również w szkoleniu naszych policjantów. Takim podmiotem, który obecnie realizuje dla policjantów z garnizonu stołecznego innowacyjne szkolenia z bezpiecznej jazdy pojazdami służbowymi w trudnym terenie, jest Fundacja Ogólnopolskie Porozumienie Ochotniczych Straży Pożarnych z siedzibą w Otwocku. Z Prezesem Zarządu tejże fundacji Dominikiem Komorowskim porozmawiamy o realizowanych szkoleniach, zakresie prowadzonej współpracy, a także o planach szkoleniowych i zagadnieniach, które mogłyby okazać się przydatne w policyjnej służbie. Najbardziej interesuje nas jednak, czego funkcjonariusze mogli nauczyć się na dotychczasowych dwóch edycjach policyjnego off-roadu.
Zdjęcie: Archiwum Fundacji OPOSP
Jak doszło do nawiązania współpracy z Komendą Stołeczną Policji i w jaki sposób ta współpraca została unormowana? Jak współdziałacie z Wydziałem Doskonalenia Zawodowego KSP?
Budujemy odporność państwa i przygotowujemy służby na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych. Bezpieczna jazda w trudnym terenie jest kluczowym elementem w pracy służb mundurowych, w tym Policji, zwłaszcza w sytuacjach, gdy wymagane jest szybkie dotarcie do miejsca zdarzenia w trudnych warunkach.
Fundacja wystąpiła do Komendy Stołecznej Policji z propozycją przeprowadzenia bezpłatnych szkoleń z bezpiecznej jazdy w trudnym terenie dla funkcjonariuszy. Działania podejmowane przez fundację zyskały zainteresowanie kierownictwa garnizonu stołecznego, czego następstwem było zawarcie porozumienia o współpracy.
Porozumienie zawarliśmy 15 listopada 2024 roku w Warszawie. Podpisanym dokumentem wyznaczyliśmy sobie do realizacji wspólne cele związane m.in. z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, prognozowaniem, rozpoznawaniem pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń, porządkiem i bezpieczeństwem publicznym, szkoleniem i upowszechnianiem wiedzy w zakresie jazdy w trudnym terenie, wspieraniem rozwoju technicznego oraz doskonaleniem zawodowym funkcjonariuszy.
Zgodziliśmy się też na współpracę w zakresie wzmocnienia zdolności przeciwzaskoczeniowych, zdolności operacyjnych służb podczas poruszania się poza infrastrukturą drogową, zapewnienia mobilności dla pododdziałów własnych i zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonariuszy i ochrony ludności cywilnej.
Kolejne płaszczyzny naszej współpracy dotyczą wzmocnienia odporności służb i społeczeństwa na sytuacje kryzysowe, pomoc ofiarą klęsk żywiołowych i konfliktów zbrojnych, wspieranie działalności prewencyjnej w zakresie ochrony przeciwpożarowej, zapewnienie mobilności oraz ewakuacji z terenów zagrożonych.
Ostatnim, jakże ważnym zakresem zawiązanej współpracy naszej fundacji z Komendą Stołeczną Policji jest ochrona przyrody i środowiska.
Można powiedzieć, że od razu po podpisaniu porozumienia przystąpiliśmy do działania, przygotowując wspólnie z Wydziałem Doskonalenia Zawodowego KSP program szkolenia pt. „Bezpieczne kierowanie pojazdami służbowymi w trudnym terenie”. Nasza współpraca rozwija się cały czas, a wymiana informacji oraz logistyka związane z organizacją szkoleń przebiegają bardzo sprawnie i dobrze.
Podczas szkolenia praktycznego ćwiczono podjazdy i zjazdy, które wymagały nie tylko skupienia, ale i odpowiedniej techniki
Zdjęcie: Archiwum Fundacji OPOSP
Rozumiem, że szkolenia mające dać policjantom zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności, jako pierwszy etap tej współpracy zostały już przygotowane i zorganizowane. Ile takich szkoleń już przeprowadziliście? Gdzie się dotychczas odbywały? Jak wyglądał przebieg takiego szkolenia?
Przeprowadziliśmy do tej pory dwa szkolenia, w których udział wzięło 36 funkcjonariuszy z garnizonu stołecznego. Pierwszą edycję zorganizowaliśmy w grudniu 2024 roku, drugą w styczniu tego roku.
Szkolenie składa się z dwóch części: teoretycznej, która odbywa się w siedzibie Komendy Powiatowej Policji w Mińsku Mazowieckim oraz części praktycznej, która przeprowadzana jest na terenie byłej kopalni piasku.
W samym programie opracowanym w WDZ-ecie określono zakres tematyczny obejmujący m.in. klasyfikację pojazdów, zagadnienia z ich budowy, obejmujące elementy konstrukcyjne, podstawowe podzespoły mające wpływ na dzielność terenową, użytkowanie pojazdu w trudnym terenie.
Omawiamy tematykę związaną z wyciągarkami i wyposażeniem pomocniczym. Pozostałe tezy i zagadnienia szczegółowe dotyczą jazdy pojazdami w warunkach terenowych z uwzględnieniem rodzaju podłoża, jego nachylenia i nośności, a także wpływu siły bezwładności pojazdu podczas poruszania się.
Kolejne tematy związane są ze współdziałaniem pojazdów różnych kategorii, doborem narzędzi do ich uwalniania oraz metod konserwacji i kontroli pojazdów po zakończonych działaniach w terenie.
Trening z podjazdem
Zdjęcie: Archiwum Fundacji OPOSP
Na jakie aspekty zwracaliście uwagę podczas zajęć teoretycznych i podczas zajęć praktycznych? Szczególnie te ostatnie były ciekawe, bo policjanci mogli sprawdzić nie tylko możliwości naszych radiowozów, ale też swoje umiejętności?
Służby są dysponowane do wszelkiego typu zgłoszeń i muszą wiedzieć, jak poradzić sobie w zróżnicowanym, wymagającym terenie. Podczas akacji nie ma czasu na testowanie możliwości auta, tym bardziej na „naukę w boju”. Takich umiejętności nie da się posiąść wyłącznie w sposób teoretyczny, niezbędna jest praktyka, aby funkcjonariusze mogli wykonywać zadania w każdym terenie.
Dążymy do tego, żeby kierowcy umieli wykorzystać potencjał pojazdów w terenie pozbawionym infrastruktury drogowej. Zwracamy uwagę na bezpieczeństwo podczas jazdy w terenie w myśl pierwszej zasady ratownictwa, że: „dobry ratownik to żywy ratownik”.
Kolejnym ważnym elementem terenowego testu było pokonanie tzw. wodno-błotnej przeszkody
Zdjęcie: Archiwum Fundacji OPOSP
Czy szkolenia dla policjantów mają podobny program jak szkolenia organizowane przez Was np. dla innych służb? Czy są one dostosowane do zadań realizowanych przez konkretne służby i do rodzaju pojazdów, którymi dysponują?
Fundacja zajmuje się szkoleniem strażaków z jazdy w terenie pojazdami gaśniczymi, które ważą do 40 ton. Program szkolenia jest podobny. Jednak ze względu na specyfikę działania Policji oraz posiadanych pojazdów, dostosowujemy treści do lekkich samochodów osobowych będących w użytkowaniu przez policjantów. Zasady jazdy w terenie pozostają niezmienne, zmieniają się natomiast: technika oraz sprzęt służący do wyciągnięcia zakopanych aut.
Zdjęcie: Archiwum Fundacji OPOSP
Praktyczna porada dla funkcjonariuszy w kwestii realizowania zadań w trudnym terenie. Taka porada eksperta w kwestii posiadania właściwych pojazdów tzn. z jakim napędem, w co wyposażonych i to, co najważniejsze, co warto mieć ze sobą – ruszając np. w pościg w trudny teren, w sytuacji nagłego ugrzęźnięcia, zakopania się?
Realizowanie zadań w trudnym terenie, szczególnie w kontekście pościgów lub nagłych interwencji, wymaga od funkcjonariuszy nie tylko odpowiednich umiejętności, ale także odpowiednio przystosowanego pojazdu i wyposażenia. Nasze porady, które mogą pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa i efektywności w trudnych warunkach, to zwrócenie uwagi na kilka ważnych aspektów.
Wybór środka transportu, który zostaje zadysponowany do zdarzenia. Pojazd musi mieć napęd na cztery koła, ponieważ w trudnym terenie (błoto, piach, wzniesienia, grząski grunt) napęd na wszystkie koła zapewnia lepszą przyczepność i stabilność. Pojazdy z napędem 4x4 pomagają w uniknięciu ugrzęźnięcia w trudnych warunkach, takich jak mokre łąki, leśne drogi czy wzniesienia. Warto zwrócić uwagę na to, aby nie były to pojazdy typu SUV – tylko pojazdy terenowe posiadające skrzynię redukcyjną oraz większy kąt natarcia, rampowy oraz zejścia, co zmniejsza ryzyko uszkodzenia pojazdu. Opony muszą być odpowiednie do warunków, w jakich pojazd będzie używany. Opony terenowe, tzw. off-road lub all-terrain, oferują lepszą przyczepność na nieutwardzonych nawierzchniach.
Ćwiczenie zjazdu
Zdjęcie: Kamil Firganek (KPP w Mińsku Mazowieckim)
Wyciągarka to jedno z najważniejszych narzędzi, które może pomóc w przypadku zakopania się pojazdu. Umożliwia samodzielne wyciągnięcie pojazdu z błota, piasku lub z innych trudnych sytuacji. Ważne jest, aby była odpowiednio zamocowana i miała odpowiednią siłę uciągu w stosunku do wagi pojazdu. Należy zwrócić uwagę, aby pojazdy posiadały także do niej niezbędne akcesoria, takie jak zblocza, szekle oraz taśmy czy zawiesia, które zwiększą możliwości wykorzystania wyciągarki. Istotnym elementem są także drabinki, deski do podkładania (tzw. trapy).
Deski (np. z tworzywa sztucznego lub metalowe) pomagają w przypadku ugrzęźnięcia pojazdu w błocie, piasku lub śniegu. Układając je pod koła, można uzyskać lepszą przyczepność i łatwiej wyjechać z trudnego terenu. Najstarszym oraz najskuteczniejszym narzędziem off-roadowym jest szpadel i łopata. Dlatego warto zaopatrzyć w nie pojazdy do jazdy w terenie. Pomocne będą też środki ochrony indywidualnej np. rękawice, aby funkcjonariusze mogli bezpiecznie korzystać z wyposażenia pojazdu.
Zdjęcie: Kamil Firganek (KPP w Mińsku Mazowieckim)
Czy macie jeszcze jakieś nowatorskie pomysły na szkolenia z Policją, może inna tematyka, w której warto byłoby zestawić teorię i praktykę, aby policjanci zdobyli nowe umiejętności?
W związku z bardzo dużym zainteresowaniem bezpłatnymi szkoleniami z bezpiecznej jazdy w terenie są one obecnie dla fundacji priorytetem. Rozważamy także możliwość rozbudowania szkolenia np. o praktyczne posługiwanie się podręcznymi środkami gaśniczymi podczas pożaru pojazdu.
Dziękuję za rozmowę.