Ukraińskie dokumenty tożsamości - prawo jazdy
13.06.2022 • Laboratorium Kryminalistyczne i Wydział Doskonalenia Zawodowego Komendy Stołecznej Policji
W obliczu rosyjskiej napaści na Ukrainę nastąpił gwałtowny napływ do Polski obywateli Ukrainy posługujących się różnymi dokumentami tożsamości. Z punktu widzenia praktyki policyjnej niezbędne jest posiadanie wiedzy o formie tych dokumentów i zabezpieczeniach w nich stosowanych, w celu efektywnej weryfikacji tożsamości osób, które się nimi posługują.
UKRAIŃSKIE DOKUMENTY TOŻSAMOŚCI
WERYFIKACJA ZABEZPIECZEŃ DOKUMENTÓW TOŻSAMOŚCI, PODRÓŻY I INNYCH
PORADNIK PRAKTYCZNY CZĘŚĆ II
Ukraińskie prawa jazdy.
Aktualnie obowiązującymi w Ukrainie są 3 wzory praw jazdy (fot. 1-3). Jednocześnie na terenie Polski ukraińskie dokumenty dotyczące uprawnień do kierowania pojazdami są jednymi z najczęściej spotykanych podrobionych dokumentów. Podczas przeprowadzania kontroli drogowej pojazdu oraz kierującego posługującego się ukraińskim prawem jazdy należy szczegółowo zweryfikować autentyczność takiego dokumentu. Powinniśmy zachować przy tym czujność z uwagi na to, że najczęściej podrobione dokumenty posiadają, uzyskaną w nielegalny sposób, autentyczną folię holograficzną.
Podczas weryfikacji ukraińskich dokumentów praw jazdy należy zwrócić uwagę na symptomy mogące świadczyć o nieautentyczności dokumentu, na przykład w postaci rozwarstwiania rdzenia dokumentu lub uszkodzeń zewnętrznych folii. Należy przy tym mieć na uwadze, że niektóre uszkodzenia mogą także wynikać z naturalnego użytkowania dokumentu. Zdarzają się również autentyczne dokumenty niższej jakości, w których wyblaknięciu uległo np. zdjęcie posiadacza.
Ponadto sprawdzamy poprawne działanie elementów wykonanych farbą zmienną optycznie: kontury Ukrainy na wersji 2005 i prostokąt z literami UA na wersji 2021, czytelność mikrodruków, jakość nadruków tła na dokumentach - powinny być one wysokiej jakości oraz w przypadku wzorów 2014 i 2021 brak reakcji podłoża na działanie promieniowania UV. Dla wersji wydawanej od 2005 możliwa jest, ale tylko w niektórych egzemplarzach, reakcja podłoża na promieniowanie ultrafioletowe. Z uwagi na zastosowane do produkcji i personalizacji materiały, podłoże tego dokumentu może wyjątkowo wykazywać luminescencję barwy niebieskiej w promieniach UV. Ten wzór dokumentu odbiega od standardów przyjętych dla dokumentów zabezpieczonych przed fałszerstwem. Uwzględniając ten fakt, w tym przypadku należy zwrócić większą uwagę na ogólną czytelność kontrolowanego dokumentu tego wzoru: jakość wykonania tła giloszowego i mikrodruków oraz szczegóły wykonania personalizacji.
Wszystkie wersje ukraińskich praw jazdy personalizowane są lokalnie – to oznacza możliwość wystąpienia różnic w jakości i rodzaju materiałów użytych do tego procesu. Jednakże wszystkie wersje personalizowane były na drukarkach termicznych do kart. Wersja 2005 posiadała wizerunek posiadacza wykonywany w technice termosublimacji, a dane termotransferu. Stąd obserwując wizerek osoby w powiększeniumożemy dostrzec charakterystyczne jego rozmycie, natomiast dane powinny być wyraźne i jednolicie czarne z charakterystycznymi prostymi lub ząbkowanymi krańcami. Natomiast w wersji 2014 i 2021 nastąpiła zmiana w technice wykonywania wizerunku, który zaczęto wykonywać drukiem termotransferowym w formie specyficznej siatki składającej się z owalnych elementów. Dane natomiast mogą być wykonane w dwóch formach – druku jednolitego podobnie jak w poprzednich wersjach lub w formie siatki jak w wizerunku posiadacza.
Foto: Awers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2005
Foto: Rewers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2005
Foto: Awers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2014
Foto: Rewers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2014
Foto: Awers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2021
Foto: Rewers ukraińskiego prawa jazdy wersji 2021
I. Weryfikacja autentyczności ukraińskiego prawa jazdy - wzór 2005
a. Sprawdź jakość i precyzję wykonania nadruków na dokumentach
b. Sprawdź działanie folii z elementami dyfrakcyjnymi
Możesz również spotkać się z folią zawierającą wyłącznie elementy tego typu
c. Sprawdź mikrodruki na dokumencie – znajdziesz je na pierwszej stronie w górnej i dolnej części w postaci widocznych niebieskich liter, bądź na drugiej stronie – na dole dokumentu (nadruki niebieskie) oraz jego środkowej części (nadruki czerwone)
d. Sprawdź personalizację dokumentu
Wizerunek wykonany termosublimacją
Dane wykonane termotransferem
e. Sprawdź elementy graficzne widoczne pod wpływem UV
II. Weryfikacja autentyczności ukraińskiego prawa jazdy - wzór 2014
a. Sprawdź jakość i precyzję wykonania nadruków na dokumentach
b. Sprawdź działanie folii z elementami dyfrakcyjnymi
c. Sprawdź działanie elementu wykonanego farbą zmienną optycznie na awersie
d. Sprawdź elementy graficzne widoczne pod wpływem UV
e. Sprawdź mikrodruki na dokumencie – znajdziesz je na pierwszej stronie w górnej i dolnej części w postaci widocznych czarnych i niebieskich liter, bądź na drugiej stronie – na dole dokumentu
f. Sprawdź personalizację dokumentu
Wizerunek wykonany termotransferem barwnym
Dane wykonane termotransferem
III. Weryfikacja autentyczności ukraińskiego prawa jazdy - wzór 2021
a. Sprawdź jakość i precyzję wykonania nadruków na dokumentach
b. Sprawdź działanie folii z elementami dyfrakcyjnymi oraz transparentnego elementu w obrębie wizerunku posiadacza
c. Sprawdź działanie elementu wykonanego farbą zmienną optycznie na awersie
d. Sprawdź elementy graficzne widoczne pod wpływem UV
e. Sprawdź mikrodruki na dokumencie – znajdziesz je na pierwszej stronie w górnej części dokumentu w postaci widocznych czarnych liter bądź na dole tej strony w postaci różowych elementów tła
f. Sprawdź personalizację dokumentu
Wizerunek wykonany termotransferem barwnym
Dane wykonane termotransferem
Zasady weryfikacji dokumentów zabezpieczonych przed fałszerstwem
Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych w art. 42 wskazuje na potrzebę zapoznania się przez funkcjonariusza publicznego z wzorami dokumentów publicznych i ich zabezpieczeń oraz posiadania umiejętności kontroli autentyczności w zakresie pierwszego i drugiego stopnia weryfikacji.
1. Obejrzyj dokument w świetle widzialnym
• sprawdź, czy dokument stanowi jedną całość,
• sprawdź jakość wykonania dokumentu: precyzji wykonania linii giloszowych, elementów graficznych stanowiących tło i innych nadruków, sprawdź personalizację dokumentu pod kątem zmian (uszkodzenia podłoża w obrębie personalizacji),
• sprawdź integrację zdjęcia posiadacza z podłożem dokumentu,
• w przypadku dokumentów wykonanych na karcie z tworzywa, takich jak np. dowód osobisty czy prawo jazdy, sprawdź, czy na dokumencie nie znajduje się dodatkowa folia z nadrukiem wtórnego wizerunku (mogą o tym świadczyć np. odstające naroża).
2. Dotknij dokument - sprawdź obecność elementów wyczuwalnych w dotyku takich jak np.:
• wypukłe grawerowanie laserowe na dokumentach poliwęglanowych,
• elementy wytłoczone na powierzchni dokumentu,
• w przypadku dokumentów wykonanych z użyciem techniki stalorytu (paszporty, papierowe dowody osobiste i rejestracyjne) — wypukłości farby.
3. Spójrz pod światło — sprawdź elementy zabezpieczające widoczne w prześwicie
• element recto-verso (dokładność spasowania elementów składowych),
• w przypadku dokumentów papierowych - znak wodny i nitka zabezpieczająca,
które powinny znajdować się w podłożu dokumentu.
4. Porusz, popatrz pod kątem na dokument – sprawdź działanie elementów zmiennych optycznie
• hologramy — czy występują zmiany barw i kształtów oraz sprawdź precyzję wykonania elementów hologramu,
• elementy graficzne wykonane farbą zmienną optycznie — czy występują zmiany barw w ich obrębie,
• elementy zmienne optycznie CLI/MLI — czy występują wyraźne zmiany nadruków w obrębie elementu.
Jeżeli dysponujemy narzędziami wspomagającymi w postaci lupy i lampy ultrafioletowej — użyjmy ich, aby bliżej przyjrzeć się dokumentowi.
5. Obejrzyj dokument pod lupą
• sprawdź w powiększeniu jakość wykonania linii giloszowych i tła oraz czytelność mikrodruków pod kątem ewentualnego ich nieprecyzyjnego wykonania (np. za pomocą drukarek komputerowych).
6. Obejrzyj w świetle ultrafioletowym
• sprawdź, czy dokument posiada elementy graficzne widoczne pod wpływem promieniowania UV,
• sprawdź w szczególności elementy graficzne widoczne pod wpływem promieniowania UV znajdujące się w obrębie wizerunku posiadacza,
• sprawdź podłoże dokumentu — niebieska luminescencja podłoża pod wpływem promieniowania UV z reguły świadczy o jego fałszerstwie.
Szczegółowe informacje na temat zabezpieczeń przed fałszerstwem i weryfikacji autentyczności ukraińskich dokumentów praw jazdy można znaleźć w bazie PRADO - Publicznym rejestrze on-line autentycznych dokumentów tożsamości i dokumentów podróży.
https://www.consilium.europa.eu/prado/pl/prado-documents/UKR/F/docs-per--category.html
Materiał przygotowano z wykorzystaniem potencjału organizacyjnego i sprzętowego, wynikającego z realizacji projektu Komendy Stołecznej Policji „Dokumenty – bezpieczeństwo i kontrola, w tym kontrola taktyczna”, finansowanego z Programu „Sprawy Wewnętrzne” w ramach Funduszy Norweskich na lata 2014 – 2021.
INSTRUKCJA:
1. przetnij każdą kartkę wzdłuż linii poziomej znaczonej przerywaną kreską.
2. złóż na pół wzdłuż linii kropkowanej.
3. ułóż zgodnie z numeracją stron.
Projekt broszury: Wydział Komunikacji Społecznej KSP Warszawa, czerwiec 2022