Prawo i procedury

Umundurowanie w Policji

15.01.2021 • Edyta Adamus

Każdy policjant powinien przestrzegać zasad poprawnego zachowania, kultury osobistej i dbać o schludny wygląd. (§7 Zarządzenia nr 805 KGP z dnia 31 grudnia 2003 r. w sprawie „Zasad etyki zawodowej policjanta”).


Wszystkie te elementy regulują:

  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 maja 2009 roku w sprawie umundurowania policjantów (Dz. U. nr 90, poz. 738 z późn. zm.).
  • Zarządzenie nr 7 Komendanta Głównego Policji z dnia 1 marca 2013 roku w sprawie regulaminu musztry w Policji (Dz. Urz. KGP z 2013 r. poz. 18).
  • Zarządzenie nr 122 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie ceremoniału policyjnego (Dz. Urz. KGP z 2012 r. poz.27).


Umundurowanie policjantów składa się z ubiorów: służbowego, wyjściowego, galowego i ćwiczebnego. W tym wydaniu Stołecznego Magazynu Policyjnego skupimy się na ubiorze wyjściowym i galowym.

W przededniu świąt Bożego Narodzenia każdego roku w komendach Policji odbywały się spotkania opłatkowe, podczas których obowiązywał policjantów ubiór wyjściowy. Niestety w tym roku epidemia znacznie ograniczyła tę pielęgnowaną od lat tradycję. Mimo to warto przypomnieć sobie, jakie umundurowanie obowiązuje policjantów podczas tego rodzaju spotkań i nie tylko.

Policjant zakłada ubiór wyjściowy:

  1. podczas oficjalnych spotkań lub uroczystości, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w ubiorze wyjściowym ze sznurem galowym;
  2. przy meldowaniu się przełożonym po przybyciu do nowej jednostki organizacyjnej Policji lub przed odejściem na inne stanowisko służbowe.


Policjanci mogą nosić ubiór wyjściowy bez sznura galowego w czasie pełnienia służby w:

  • Komendzie Głównej Policji;
  • Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, szkołach policyjnych i ośrodkach szkolenia Policji, jeżeli nie występują w szykach zwartych i na placach ćwiczeń;
  • jednostkach organizacyjnych Policji, jeżeli służbę pełnią w pomieszczeniach biurowych;
  • jednostkach policji sądowej.


Natomiast ubiór wyjściowy ze sznurem galowym lub ubiór galowy z odznaczeniami, medalami i odznakami nosi się podczas:

  1. uroczystości w dniach świąt państwowych;
  2. uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń,
     zaprzysiężenia, mianowania na stopień lub ślubowania policjantów;
  3. innych ważnych uroczystości na polecenie Komendanta Głównego Policji, komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, komendanta-rektora Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie lub komendanta szkoły policyjnej.

Ponadto ubiór wyjściowy ze sznurem galowym, z baretkami orderów, odznaczeń i medali, gdy nie ma obowiązku noszenia pełnych odznak, oraz z innymi odznakami policjanci mogą nosić podczas:

  1. uroczystych przedstawień w teatrach, salach koncertowych i oficjalnych spotkań, jeżeli w tym zakresie nie zostały wydane inne polecenia;
  2. uroczystości rodzinnych oraz w innych okolicznościach, w których w środowisku cywilnym przyjęty jest zwyczajowo strój wieczorowy, jeżeli policjant występuje w umundurowaniu;
  3. uczestniczenia w uroczystościach pogrzebowych policjantów lub pracowników z udziałem policyjnych asyst honorowych.




Elementy umundurowania wyjściowego policjanta/policjantki

  • Czapka gabardynowa jest w kolorze błękitnoszarym z otokiem w kolorze ciemnoniebieskim. Rozmiar czapki powinien odpowiadać obwodowi głowy. Rondo czapki powinno zawierać usztywniacz, zapewniający regularny owal. Czapkę nosi się prosto nałożoną na głowę. Krawędź daszka powinna znajdować się na wysokości około 3 cm nad linią brwi.
  • Kurtka gabardynowa wyjściowa jest w kolorze btękitnoszarym, jednorzędowa z wykładanym kołnierzem i klapami, zapinana z przodu na cztery guziki. Kurtkę nosi się z koszulą wyjściową i krawatem.
  • Kurtka gabardynowa galowa jest w kolorze btękitnoszarym, dwurzędowa z wykładanym kołnierzem i klapami. Kurtkę galową nosi się z koszulą wyjściową i krawatem.
  • Koszulę wyjściową letnią w kolorze białym nosi się z krawatem. Na ramionach koszuli są umieszczone naramienniki. Dopuszcza się noszenie spinki do krawata w kolorze srebrnym.
  • Krawat w kolorze granatowym nosi się wiązany podwójnym węzłem. Węzeł powinien ściśle przylegać do kołnierzyka koszuli.
  • Obuwie jest koloru czarnego. Wierzchy obuwia nie mogą być ozdobnie wyszywane, wytłaczane ani dziurkowane. Półbuty męskie wyjściowe są z przodu sznurowane. Półbuty damskie wyjściowe są bez zapięcia. Obcas typu „słupek” powinien mieć wysokość od 5 do 7 cm.
  • Płaszcz wyjściowy całoroczny jest w kolorze błękitnoszarym, dwurzędowy z wykładanym kołnierzem i wyłogami.
  • Pas główny w kolorze czarnym jest wykonany z tkaniny syntetycznej. Pas główny nosi się zawsze do ubioru wyjściowego z koszulą letnią.
  • Rajstopy damskie są koloru beżowego.
  • Rękawiczki skórzane letnie i zimowe są koloru czarnego.

Dystynkcje i znaki identyfikacyjne

Na ubiorach umundurowania oraz na nakryciach głowy dystynkcje umieszcza się na:

  1. naramiennikach:
  • kurtki gabardynowej wyjściowej i gabardynowej galowej,
  • płaszcza wyjściowego całorocznego,
  • koszuli wyjściowej letniej,

     2. taśmie otokowej czapki gabardynowej;

     3. daszku czapki gabardynowej:

  • oficerowie starsi Policji oraz generałowie Policji noszą dwa
    galony o szerokości 6 mm naszyte obok siebie w odległości 6 mm od krawędzi daszka, na całej długości łuku daszka;
  • oficerowie młodsi Policji noszą jeden galon o szerokości 6 mm naszyty w odległości 6 mm od krawędzi daszka, na całej długości łuku daszka.

Znak identyfikacji imiennej

Obejmuje pierwszą literę imienia oraz nazwisko policjanta.

  • Dopuszcza się noszenie oznaczenia identyfikacji imiennej na ubiorze galowym, wyjściowym, z wyjątkiem okoliczności występowania w szyku zwartym. Oznaczenie nosi się po prawej stronie klatki piersiowej, a na części ubioru wyposażonego w górne kieszenie – bezpośrednio nad prawą kieszenią.
  • Policjant - kobieta nosi znaki identyfikacyjne, na kurtce wyjściowej na wysokości odpowiadającej położeniu kieszeni w kurtce wyjściowej policjanta.

Znak identyfikacji imiennej

  • nosi się na kołnierzu kurtki wyjściowej oraz na lewym rękawie kurtki galowej,
  • znak generalnego inspektora Policji i nadinspektora Policji nosi się na kołnierzu kurtki wyjściowej.

Znak identyfikacyjny "POLICJA"

Policjanci noszą na: a. górnej części lewego rękawa płaszcza całorocznego i kurtki galowej – w kolorze granatowym z umieszczonym w łuku napisem „POLICJA” w kolorze srebrnym.
Użytkowane przedmioty umundurowania powinny być należycie dopasowane, czyste i wyprasowane.

Dopuszcza się noszenie przez policjantów umundurowanych:

  • okularów przeciwsłonecznych i zdrowotnych z przyciemnionymi szkłami;
  • symbolu żałoby według zasad określonych w praktykowanym przez policjanta obrządku religijnym;
  • oznaczeń specjalistycznych (specjalności zawodowych).


Policjantom zabronione jest:

  • noszenie przedmiotów umundurowania niezgodnie z obowiązującym zestawem przedmiotów umundurowania albo niezgodnie z ich przeznaczeniem;
  • noszenie przedmiotów umundurowania o nieestetycznym
  •  wyglądzie lub o znacznym stopniu ich zużycia;
  • noszenie przedmiotów umundurowania w połączeniu z przedmiotami ubioru cywilnego;
  • samowolne dokonywanie przeróbek, poprawek i zniekształcania przedmiotów umundurowania.

Ordery, odznaczenia, medale i odznaki

Nosi się na wstążkach na lewej stronie piersi od prawej do lewej strony, w kolejności określonej w przepisach ustanawiających order, odznaczenie, medal lub odznakę. Ordery i odznaczenia państw obcych nosi się w sposób określony przez te państwa, odpowiednio po orderach i odznaczeniach polskich.

Na kurtce wyjściowej ordery i odznaczenia nosi si na wysokości 3,5 cm powyżej klapy górnej kieszeni, w następujący sposób

  • jeden order lub odznaczenie – nad środkiem kieszeni;od dwóch do czterech orderów lub odznaczeń – w jednym rzędzie bez przerw między wstążkami, z tym że przy ilości trzech i więcej – wstążkę pierwszego orderu lub odznaczenia podkłada się do odpowiedniej szerokości niezbędnej dla zachowania symetrii pod klapę kurtki; od pięciu do ośmiu orderów lub odznaczeń – w jednym rzędzie, tak aby zajęty szerokość czterech wstążek umieszczonych obok siebie, przy czym wstążkę drugiego i kolejnych orderów lub odznaczeń podkłada się częściowo pod wstążkę poprzedniego orderu lub odznaczenia;
  • powyżej ośmiu orderów lub odznaczeń – umieszcza się tylko w dwóch rzędach maksymalnie po sześć w rzędzie, w taki sposób, aby górny rząd krył wstążki dolnego rzędu w całości, a odznaczenia dolnego rzędu – do połowy.
  1. Na kurtce galowej ordery i odznaczenia nosi się na wysokości odpowiadającej miejscu powyżej górnej kieszeni w kurtce wyjściowej policjanta.
  2. Policjant - kobieta nosi ordery i odznaczenia na kurtce wyjściowej na wysokości odpowiadającej miejscu powyżej górnej kieszeni w kurtce wyjściowej policjanta.
  3. Odznaki policyjne i medale nosi się w następujący sposób:
  4. "Zasłużony Policjant” – na lewej stronie piersi, po orderach, medalach i odznaczeniach nadanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Medalu za Zasługi dla Policji. 
  • Policjant - kobieta nosi odznaki, na kurtce wyjściowej na wysokości odpowiadającej położeniu kieszeni w kurtce wyjściowej policjanta, spośród odznak, nosi się odznakę najwyższego stopnia, a w przypadku posiadania przez policjanta więcej niż jednejodznaki, o której mowa w ust. 1 pkt 5, nosi się jedną w zależności od uznania policjanta



Baretki

W przypadkach, gdy nie ma obowiązku noszenia orderów, odznaczeń, medali i odznak, nosi się ich baretki wykonane ze wstążki barwy przewidzianej dla danego orderu, odznaczenia, medalu lub odznaki:
 

  1. Policjanci noszą baretki wszystkich orderów i odznaczeń nadanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w kolejności określonej w przepisach ustanawiających dany order lub odznaczenie. W odniesieniu do pozostałych nosi się baretki każdego odznaczenia, medalu lub odznaki najwyższego stopnia.
  2. Baretki nosi się na kurtkach galowych i wyjściowych na lewej stronie piersi od prawej do lewej strony w linii poziomej.
  3. W jednym rzędzie nosi się nie więcej niż trzy baretki umieszczone obok siebie bez przerw między nimi. Dolny rząd baretek powinien być umieszczony bezpośrednio nad klapą górnej kieszeni kurtki wyjściowej, przy czym:
  • pojedynczą baretkę umieszcza się symetrycznie nad środkiem kieszeni;
  • od dwóch do trzech baretek umieszcza się w jednym rzędzie obok siebie symetrycznie nad środkiem kieszeni;
  • więcej niż trzy baretki umieszcza się w dwóch lub więcej rzędach bezpośrednio jeden pod drugim, w każdym rzędzie po trzy baretki:
  • w rzędzie dolnym mniej niż trzy baretki nosi się w taki sposób, aby znajdowały się one pod środkiem bezpośredniego rzędu
  •  górnego,
  • gdy klapa kurtki zakrywa całkowicie pierwszą baretkę najwyższego orderu lub odznaczenia górnego rzędu, wówczas nosi się w tym rzędzie tylko dwie baretki umieszczone w taki sposób, aby były one widoczne.


Baretki nosi się do wysokości kołnierza z wyłogiem (wycięcia), przy czym w przypadku posiadania ponad sześciu rzędów baretek – dwa dolne rzędy mogą być wykonane z czterech i więcej baretek do całkowitego wypełnienia przestrzeni nad klapą lewej górnej kieszeni a wyłogiem. Lewą krawędź zestawu baretek, składającego się z sześciu i więcej rzędów, należy umieszczać ukosem – równolegle do wszycia rękawa, przy czym każdy rząd baretek powinien być wysunięty o 1–1,5 mm w stosunku do poprzedniego. Policjant-kobieta nosi baretki na kurtce wyjściowej na wysokości odpowiadającej miejscu nad klapą górnej kieszeni
w kurtce wyjściowej policjanta.

Wygląd zewnętrzny policjanta podczas uroczystości

  • Pod marynarkę wyjściową zakładamy wyłącznie koszulę wyjściową z długim rękawem.
  • W terenie otwartym policjant może zdjąć czapkę tylko w bardzo szczególnych okolicznościach, np. podczas spotkania na wydzielonym terenie zamkniętym danego obiektu (ogród, dziedziniec wewnętrzny, patio, taras).
  • Do munduru wyjściowego ze sznurem galowym poza pomieszczeniami zamkniętymi nosi się rękawiczki.
  • Krawat do koszuli wyjściowej wiąże się podwójnym węzłem, który powinien ściśle przylegać do kołnierzyka koszuli. Najszersza część krawata powinna sięgać górnej krawędzi sprzączki pasa głównego.
  • Skarpety noszone przez policjanta do ubioru wyjściowego powinny być czarne oraz sięgać do połowy łydki tak, by przy siadaniu całkowicie zasłaniały nogę.
  • Kobiety do munduru noszą wyłącznie beżowe rajstopy.


Elementy umundurowania wyjściowego ze sznurem galowym

Rysunek munduru z wyszczególnieniem elementów

Wygląd zewnętrzny zgodny z regulaminem



Umundurowanemu policjantowi zabrania się noszenia bądź eksponowania elementów naruszających powagę munduru, w szczególności:

  • ozdób: z wyjątkiem niezbędnych rzeczy osobistych (zegarek na pasku w kolorze czarnym albo na bransoletce w kolorze srebrnym lub złotym, obrączka; w przypadku policjantek także biżuteria w postaci niedużego pierścionka i małych kolczyków lub klipsów);
  • okularów w jaskrawych oprawkach;
  • reklamówek i siatek na zakupy;
  • ekstrawaganckich fryzur: w przypadku policjantów włosy powinny być krótko ostrzyżone, dopuszcza się krótkiego i schludnego zarostu; w przypadku kobiet policjantek, jeżeli włosy są dłuższe nią do ramion, powinny być na czas wykonywania zadań służbowych krótko upięte lub związane;
  • intensywnego makijażu;
  • widocznego tatuażu;
  • piercingu;
  • malowanych paznokci;
  • noszona przez umundurowanego policjanta teczka (aktówka) przeznaczona do przenoszenia dokumentów albo torba (walizka), przeznaczona do przenoszenia bagażu w czasie podróży – powinna być koloru czarnego, bez nadruków;
  • parasol noszony przez umundurowanego policjanta powinien być w kształcie klasycznym, koloru czarnego, bez nadruków;
  • identyfikator noszony przez umundurowanego policjanta powinien być zawieszony na taśmie w kolorze czarnym lub granatowym. W sytuacjach podyktowanych charakterem służby usprawiedliwione jest noszenie identyfikatorów na taśmach w innych kolorach (np. dostarczonych przez organizatorów przedsięwzięcia na czas jego trwania), jeżeli nadruki na nich nie naruszają powagi munduru;
  • futerał na telefon komórkowy noszony przez umundurowanego policjanta powinien być koloru czarnego.