Z życia garnizonu

Policja ostrzega przed skimmingiem

27.03.2012 • Michał Całusiński

Stołeczni policjanci wspólnie z policją rumuńską zakończyli trwający od miesięcy projekt „Cyberprzestępczość a elektroniczne instrumenty płatnicze” w ramach programu Unii Europejskiej „Zapobieganie i zwalczanie przestępczości (ISEC). Dzięki wsparciu finansowemu Unii przygotowano ulotki oraz specjalny film instruktażowy. Ulotka oraz kilkuminutowy film zawiera cenne wskazówki, jak ustrzec się przed skimmingiem.

Będzie niezwykle użyteczny nie tylko dla mieszkańców Warszawy, ale i wszystkich tych, którzy w czerwcu gościć będą w stolicy w związku z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej EURO 2012. Specjalnie w tym celu film został przygotowany w 3 wersjach językowych: polskiej, angielskiej i rumuńskiej.

Ostatnie lata to wyraźny rozwój różnego rodzaju technologii. Niestety coraz częściej przestępcy korzystają z nowych możliwości, jakie daje im współczesny świat. W ten sposób działają m.in. grupy przestępcze fałszujące karty płatnicze czy okradające konta. Najpopularniejszym przestępstwem z segmentu bankowości elektronicznej, z którym muszą zmierzyć się policjanci, jest skimming. Oszustwa te stają się coraz bardziej powszechne, a działania złodziei zuchwałe. Ofiarą oszustów może być każdy, bez względu na wiek czy zawód. Nawet najdoskonalsze metody policyjne, czy działania banku nie zrobią tyle, co my sami możemy zrobić dla własnego bezpieczeństwa. Wystarczy zwykła czujność i kilka cennych informacji.

Definicja skimmingu
Skimming to przestępstwo polegające na bezprawnym skopiowaniu zawartości paska magnetycznego karty bankowej w celu stworzenia duplikatu oryginalnej karty, która w środowisku elektronicznym zachowywać się będzie identycznie, jak karta oryginalna. Przestępcza transakcja przy użyciu skopiowanej karty obciąża rachunek zupełnie nieświadomego właściciela.

Jak działają sprawcy?
Powszechnie dostępne urządzenia umożliwiają przestępcom skopiowanie zawartości paska i zapisanie danych na innej karcie. W tym celu przestępcy przygotowują odpowiednie urządzenia, które umożliwiają pozyskanie danych i ustalenie numeru PIN, a następnie montują je na wybranych wcześniej bankomatach.

Tymczasem osoba korzystająca z bankomatu jest często zupełnie nieświadoma urządzeń zainstalowanych na bankomacie. Skimmery, czyli urządzenia skanujące karty, mogą być zamontowane na bankomacie nawet na kilkadziesiąt godzin. Znane są przypadki, kiedy to przestępcy wykorzystują oryginalne antyskimmery, które zmodyfikowane montują na bankomatach. Trudno je dostrzec, bo są dobrze dopasowane i w tym samym kolorze, co bankomat. Aby zdobyć PIN, bardzo często oszuści stosują nakładkę z mini kamerą, która rejestruje rękę klienta wstukującą numer. Montują ją w specjalnie dopasowanym banerze reklamowym lub listwie z logo systemów kart płatniczych. Po kilku lub kilkunastu godzinach sprawcy demontują urządzenia z bankomatu a pozyskane ze skimmera i kamery dane przenoszą w formie elektronicznej do komputera i wysyłają w dowolne miejsce w kraju lub na świecie. Zdobyte w ten sposób dane mogą być wgrane na karty z paskami magnetycznymi i używane jako klony oryginalnych kart.

Policja wkracza do akcji
W Policji ze skimmingiem walczą wyspecjalizowane komórki. Policjanci z wydziału do walki z przestępczością gospodarczą są natychmiast informowani przez pracowników bankowych o podejrzanych elementach zainstalowanych na bankomatach. W takich przypadkach funkcjonariusze udają się na miejsce. Jeśli po dyskretnym rozpoznaniu okazuje się, że na bankomacie zamontowano skimmer i listwę z kamerą, doskonale znając sposób działania sprawców obserwują bankomat. Gdy podejrzani zjawiają się, aby zdemontować urządzenia, zostają zatrzymani. Policjanci zabezpieczają przy nich dowody. Zatrzymani mogą usłyszeć zarzuty oszustwa z art. 286 kk (grozi im wtedy do 8 lat pozbawienia wolności) lub z art. 310 kk (tu  zagrożenie jest dużo poważniejsze, sprawcy grozi nawet 25 lat pozbawienia wolności).  Z policyjnych analiz wynika, że w Warszawie na przestrzeni ostatnich 5 lat około 40 nakładek skimmingowych: w 2007 r. – 4 szt., 2008 – 11 szt., 2009 – 18 szt., 2010 – 1 szt., a w 2011 r. – 4 szt. W ubiegłym roku właściciele bankomatów zarejestrowali w samej Warszawie ok. 14 incydentów skimmingowych, częściowo połączonych z realizacjami sfałszowanych kart, których dane pozyskano na terenie RP.

Z uwagi na to, że Warszawa jest zagrożona incydentami skimmingu, Wydział dw. z Przestępczością Gospodarczą KSP podjął zdecydowane kroki pozwalające na ograniczenie tej patologii. Przede wszystkim nawiązano ścisłą współpracę z właścicielami bankomatów na terenie stolicy oraz wydawcami kart w celu natychmiastowej wymiany informacji o podejrzeniach skimmingu. Podjęto organizowanie szkoleń dla jednostek podległych, związanych z tym zagadnieniem. Zacieśniono współpracę ze Stołecznym Stanowiskiem Kierowania KSP oraz wydziałami dysponującymi załogami patrolowymi na terenie miasta, w celu jak najszybszego reagowania na informacje o montażu urządzeń oraz realizacji kart fałszywych. Dzięki takiej organizacji służby w latach 2007 – 2011 zatrzymano 20 osób podejrzanych o realizację sfałszowanych kart, 18 osób podejrzanych o skimming, zabezpieczono setki fałszywych kart oraz kilkadziesiąt urządzeń skimmingowych. Z przeprowadzonych analiz wynika też, że procederem skimmingu w Polsce zajmują się przede wszystkim obywatele Bułgarii i Rumunii, natomiast realizacjami sfałszowanych kart - przede wszystkim - obywatele Rumunii.

Stąd też zrodził się wspólny pomysł Policji z Warszawy i Bukaresztu na realizację projektu „Cyberprzestępczość a elektroniczne instrumenty finansowe”. W ramach programu „Zapobieganie i zwalczanie przestępczości” ISEC sfinansowano opracowanie specjalnej ulotki przestrzegającej przez skimmingiem oraz przygotowanie filmu edukacyjnego kierowanego do wszystkich użytkowników kart bankowych w celu zwrócenia im uwagi na potencjalne zagrożenia związane z ich korzystaniem. Opracowane materiały wykorzystywane będą podczas szkoleń policjantów oraz rozpowszechnione wśród mieszkańców i osób, które podczas Euro 2012 gościć będą w stolicy.

Czy można zapobiec skimmingowi?
Oczywiście jest to możliwe, jeśli zastosujemy się do kilku rad: 

 
  

oprac. kom. Anna Kędzierzawska,
Elżbieta Sandecka-Pultowicz
wykorzystano mat.
Zespołu Funduszy Pomocowych oraz
Wydziału dw. z Przestępczością Gospodarczą KSP