Stołeczny Magazyn Policyjny - strona główna

Policyjne zabezpieczenia imprez masowych

14.05.2013 • Michał Całusiński

Imprezy masowe jednym dostarczają niezapomnianych wrażeń i emocji, innym z kolei, zwłaszcza organizatorom, spędzają sen z powiek. Ogromna odpowiedzialność spoczywa na „służbach”, które odpowiadają za bezpieczeństwo uczestników oraz utrzymanie porządku publicznego. Dla Policji masowe przedsięwzięcie jest szczególnym wyzwaniem.

Mianem imprez masowych określa się imprezy artystyczno–rozrywkowe lub sportowe o charakterze masowym. Charakter masowy, a więc ogromna liczba osób uczestniczących w danym przedsięwzięciu, wiąże się z zagrożeniem bezpieczeństwa na terenie, na którym odbywa się impreza. Dlatego ogromną rolę odgrywają przede wszystkim organy bezpieczeństwa. Biorąc pod uwagę wszelkie zagrożenia oraz obowiązek zapobiegania im, określono wiele wymogów i zasad, które muszą spełniać organizatorzy poszczególnych imprez. Przepisy te reguluje Ustawa z dnia 20 marca 2009 roku o bezpieczeństwie imprez masowych.
Szczególnie dużym wyzwaniem dla Policji są imprezy sportowe, np. mecze piłki nożnej, w następstwie których dochodzi do starć między kibicami i zamieszek. Dlatego też niezwykle ważne staje się zapewnienie bezpieczeństwa osobom biorącym udział w imprezie oraz utrzymanie porządku publicznego. W Komendzie Stołecznej Policji funkcjonuje Wydział ds. Zwalczania Przestępczości Pseudokibiców, który „realizuje zadania Komendy w zakresie rozpoznawania, rozpracowywania, ujawniania, zwalczania przestępstw i wykroczeń popełnianych w środowisku pseudokibiców (…)”. Wydział składa się z trzech zespołów: Zespołu I (operacyjnego), Zespołu II (spotters), Zespołu III (dochodzeniowo–śledczego). Zadaniem spottersów jest realizacja nowego podejścia Policji do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego podczas zabezpieczeń masowych imprez sportowych.

Kim właściwie są „spottersi” i w jaki sposób realizują swoje zadania?
Odpowiedzi na to pytanie udzielił Naczelnik Wydziału ds. Zwalczania Pseudokibiców – podinsp. Radosław Ścibiorek. – Spottersi to funkcjonariusze, którzy pracują w tzw. trójkącie: Policja, klub i kibice. W Warszawie mamy spottersów, zarówno w klubie Legii, jak i w Polonii. Zajmują się oni przygotowywaniem dokumentacji meczowej. Zbierają informacje o zagrożeniach, jakie mogą wystąpić w trakcie trwania meczu. Na bazie tych informacji opracowywany jest plan zabezpieczenia meczu. Szacowane są siły, określa się, gdzie mają być one rozmieszczone, żeby na meczu było bezpiecznie. Część informacji spottersi uzyskują z Internetu przeglądając strony i fora kibiców. Nadzorują i interesują się osobami, które objęte są zakazem stadionowym, wszystko po to, by wyeliminować chuliganów ze środowiska kibicowskiego – mówi naczelnik.  

Czy taka osoba pomimo zakazu może dostać się na mecz?
- Teoretycznie jest taka możliwość. Taka osoba może posługiwać się cudzymi dokumentami, co jest oczywiście przestępstwem. Gdy spotters rozpozna taką osobę, zatrzymuje ją. Oczywiście w dogodnym momencie, tak by nie doszło z tego tytułu do zamieszek. Spotters musi dbać również o swoje bezpieczeństwo i umieć oceniać realnie sytuację. Spottersi to policjanci, którzy mają pomagać kibicom. Zgodnie z filozofią spottersów, mają oni zmienić relacje między kibicami a Policją, ocieplić je. Zanim dojdzie do eskalacji sytuacji, spotters ma za zadanie stłumić agresję, podjąć działania w celu niedopuszczenia do zamieszek. Taktyka działania  spottersów opiera się na zasadzie – ZNAĆ i BYĆ ZNANYM, czyli spotters zna chuliganów, a oni znają jego – tłumaczy podinsp. Ścibiorek.

Czy spotters jest policjantem umundurowanym, czy też wykonuje swoje czynności po cywilnemu?
- Spotters, powinien być oznaczony kamizelką „POLICE” – to jest jego cecha charakterystyczna – dodaje naczelnik.

Wśród masowych imprez sportowych zdarzają się również tzw. mecze „podwyższonego ryzyka”, czyli takie, podczas których, zgodnie z informacją o przewidywanych zagrożeniach lub dotychczasowymi doświadczeniami dotyczącymi zachowania osób uczestniczących, istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji.
- W przypadku takiego meczu – informuje Naczelnik Wydziału ds. Zwalczania Pseudokibiców - bierze się pod uwagę, czy dany klub, który przyjeżdża do Warszawy, żyje z Legią w zgodzie, czy jest na tak zwanej „kosie”. Legia generalnie z większością kibiców ma „na kosie”, więc jeśli na mecz przyjeżdża np. klub Górnik Zabrze, to wiadomo, że trzeba przewidzieć ryzyko wystąpienia zamieszek. Żeby zniwelować daną sytuację oraz zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom meczu, zwiększa się liczbę sił zarówno organizatora, jak i Policji. Wtedy jesteśmy w stanie lepiej i skuteczniej zapewnić bezpieczeństwo oraz zatrzymać i postawić przed sąd osoby, które dopuściły się zakłócenia. Chuliganów doprowadza się przed sąd w trybie przyśpieszonym, żeby objąć ich zakazem stadionowym, co eliminuje ich ze środowiska kibicowskiego – dodaje naczelnik. - Adekwatna sytuacja jest w przypadku kibiców Polonii, którzy po pierwsze są mniej liczni, po drugie w środowisku kibicowskim postrzegani są jako mniej groźni. Zabezpieczenie meczu z ich udziałem, z reguły nie wiąże się z zaangażowaniem tak dużych sił, jak w przypadku kibiców Legii. Czas UEFA EURO 2012 był takim okresem, gdzie mieliśmy do czynienia z meczami, które wymagały zaangażowania dużych sił policyjnych, w szczególności mecz Polska – Rosja – mówi podinsp. Ścibiorek.
- Dodatkowo  w moim wydziale działa Zespół Dochodzeniowo–Śledczy, który zajmuje się między innymi prowadzeniem spraw związanych z przestępstwami i wykroczeniami z Ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Gdy zostają odpalone race, zabezpieczamy monitoring i analizując ten materiał szukamy, typujemy osoby, które dopuściły się przestępstwa. Naszym celem jest prowadzenie postępowań przeciwko chuliganom, co w efekcie skutkuje zakazem stadionowym. Dzięki takim działaniom zmniejsza się liczba pseudokibiców, a na mecze przychodzą kibice, którzy dobrze się bawią, nie stwarzają zagrożenia, nie zakłócają porządku. To jest naszym priorytetem – podkreśla naczelnik. 
Stołeczne Stanowisko Kierowania to niewątpliwie jeden z najważniejszych wydziałów Komendy Stołecznej Policji, w którym funkcjonuje między innymi Sekcja Operacji Policyjnych. Do zadań tej sekcji - mówi kierownik sekcji kom. Jan Kędzierski - należy między innymi opracowywanie projektów i założeń planów, organizowanie i koordynowanie przedsięwzięć związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas imprez masowych z udziałem znacznej liczby osób, charakteryzujących się wysokim stopniem ryzyka naruszenia porządku prawnego oraz przygotowanie, a także uczestnictwo w spotkaniach z organizatorami imprez masowych.

Jak wyglądają przygotowania, organizacja i przebieg masowych imprez sportowych w SSK?
- Przygotowania do imprez masowych wymagają współpracy Policji z podmiotami realizującymi te imprezy. Pierwszy kontakt z organizatorem masowej imprezy sportowej (może to być klub lub związek sportowy, np. PZPN) ma miejsce w chwili złożenia przez organizatora wniosku o wydanie opinii Policji, w zakresie oceny bezpieczeństwa planowanej imprezy. Przedmiotowe opinie wydają Komendanci Powiatowi/Rejonowi Policji. Taka opinia jest niezbędnym załącznikiem do wniosku organizatora o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej – mówi mł. insp. Jarosław Konończuk, Naczelnik Stołecznego Stanowiska Kierowania. - Bezpośrednio przed takim przedsięwzięciem organizator przekazuje do Komendy Stołecznej Policji ostateczne, szczegółowe informacje dotyczące organizacji imprezy, ponadto jest zapraszany do udziału w odprawie przedmeczowej, organizowanej w KSP, na której następuje kolejna wymiana informacji. W trakcie zabezpieczenia imprezy, dowodzący działaniami policyjnymi w rejonie imprezy, współpracuje bezpośrednio z Kierownikiem ds. bezpieczeństwa lub innym przedstawicielem organizatora odpowiedzialnym za bezpieczeństwo.

Czy w związku z przygotowaniem do imprez masowych organizowane są ćwiczenia bądź szkolenia?
- Intensyfikacja doskonalenia zawodowego związanego z masowymi imprezami sportowymi miała miejsce w ramach przygotowań do zabezpieczenia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. Policjanci Komendy Stołecznej Policji uczestniczyli w licznych szkoleniach i ćwiczeniach na różnych poziomach i płaszczyznach. Ponadto przedstawiciele KSP uczestniczyli w wyjazdach zagranicznych, przypatrując się taktykom zabezpieczenia na największych arenach piłkarskich Europy – dodaje naczelnik.

W Stołecznym Stanowisku Kierowania za właściwą organizacją masowych imprez sportowych odpowiadają między innymi specjaliści Sekcji Operacji Policyjnych  – st. asp. Marcin Madziński oraz asp. Przemysław Orzażewski.
- Organizacja imprez masowych, w szczególności masowych imprez sportowych w SSK, to proces wymagający przede wszystkim zebrania wszelkich możliwych do uzyskania informacji a zwłaszcza informacji o przewidywanych zagrożeniach. Opracowujemy analizy tych informacji. W tym celu Policja wysyła zapytania do innych komend wojewódzkich, czy planowane są przyjazdy kibiców na tę imprezę do Warszawy. Jeżeli mamy do czynienia z imprezą o charakterze międzynarodowym, wysyłamy również zapytania do Komendy Głównej Policji z prośbą o udzielenie informacji o przyjeździe kibiców z zagranicy. Uzyskane informacje, po analizie i przetworzeniu, znajdują odzwierciedlenie w Planie Dowódcy Operacji Policyjnej – mówi asp. Orzażewski.  
- Następnie na mocy Decyzji Komendanta Stołecznego powołuje się tzw. ogniwo pomocnicze dowódcy, którym jest Sztab. Prowadzi on działania w formie „Operacji Policyjnej”. Sztab ma następującą strukturę – Szef Sztabu, Dowódcy Operacji, (Zastępca Szefa Sztabu) oraz obsługa sztabu. Osoby, które pełnią określoną funkcję, wyznaczane są  w drodze Decyzji przez Komendanta. Za pośrednictwem Szefa Sztabu przekazywane są polecenia Dowódcy Operacji – uzupełnia st. asp. Madziński.  
- Współpraca pomiędzy Dowódcami Operacji, Dowódcami Podoperacji i Szefem Sztabu oparta jest na założeniach wynikających z Planu Działania Dowódcy Operacji Policyjnej, który opracowywany jest w Stołecznym Stanowisku Kierowania. W Planie tym znajdują się szczegółowe zadania dla Dowódców Podoperacji i Szefa Sztabu. Ci pierwsi przekazują doraźne i okresowe meldunki Dowódcy Operacji za pośrednictwem Szefa Sztabu, który organizując Sztab, zapewnia właściwy system obiegu informacji, w związku z prowadzonymi działaniami, jak również w celu bieżącego informowania Dowódcy Operacji – wyjaśnia naczelnik Konończuk.

Pojęcie masowych imprez artystyczno-rozrywkowych definiuje Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych. Określa ją jako „(..) imprezę o charakterze artystycznym, rozrywkowym lub zorganizowane publicznie oglądanie przekazu telewizyjnego na ekranach lub urządzeniach umożliwiających uzyskanie obrazu o przekątnej przekraczającej 3m, która ma się odbyć: na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, na których liczba udostępnionych przez organizatora miejsc dla osób, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, wynosi nie mniej niż 1000; w hali sportowej lub w innym budynku umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, w których liczba udostępnionych przez organizatora miejsc dla osób, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, wynosi nie mniej niż 500; (…)”.
W Warszawie, najwięcej masowych przedsięwzięć o charakterze artystyczno – rozrywkowym, odbywa się w Śródmieściu. Jednostką sprawującą bezpośredni nadzór nad zabezpieczeniem tego typu imprez jest Komenda Rejonowa Policji Warszawa I.

Jak KRP I przygotowuje się do takich przedsięwzięć? Kto koordynuje działania w tej kwestii?
- Przygotowania do zabezpieczenia imprez masowych, odbywających się na terenie Śródmieścia, to często bardzo długotrwały proces, który wymaga zaangażowania wielu służb. Z reguły takie zabezpieczenie poprzedzone jest serią spotkań organizacyjnych, w których udział biorą przedstawiciele organizatora, Policji, merytorycznych biur Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego czy też Sanepidu – mówi podinsp. Jarosław Misztal, Zastępca Komendanta KRP Warszawa I. - Tak się dzieje chociażby przy organizacji na przykład „Wianków Warszawskich” czy też „Sylwestra”. Imprezy, w których przewiduje się udział kilkudziesięciu tysięcy uczestników determinują wszystkie służby do szeregu działań na rzecz bezpiecznego przebiegu takich przedsięwzięć. Dlatego spotkania odbywają się na długo przed terminem zaplanowanej imprezy, a lustracje terenów niejednokrotnie trwają do ostatniej chwili przed rozpoczęciem imprezy. W Komendzie Rejonowej Policji Warszawa I, kwestią koordynacji i nadzorem nad przygotowaniami do zabezpieczenia imprez masowych, zajmuje się Wydział Sztab Policji. W strukturze wydziału wyodrębniony jest Zespół Operacji Policyjnych, zajmujący się tą tematyką. Do zadań tego zespołu należy przede wszystkim dokładna, szczegółowa analiza dokumentacji, jaką musi złożyć organizator imprezy masowej w celu uzyskania pozytywnej opinii Komendanta Rejonowego na jej organizację. I tutaj chciałbym pochwalić policjantów dokonujących tychże analiz, którzy w ocenie organizatorów są jednymi z najbardziej wymagających i skrupulatnych, co ja osobiście bardzo w nich cenię. Do innych obowiązków funkcjonariuszy z tego Zespołu należy organizacja sił i środków, przygotowanie planu zabezpieczenia, odpraw dla funkcjonariuszy biorących w nich udział oraz podsumowanie przedsięwzięcia – dodaje zastępca.

Jak wygląda współpraca między Dowódcami Operacji, podoperacji a Szefem Sztabu?
- Współpracę między Dowódcą Operacji, Zastępcą do spraw taktyki działań, Szefem Sztabu i Dowódcami poszczególnych podoperacji określiłbym jako system modelowy – wyjaśnia podinsp. Misztal. - Od kilku lat pracujemy przy zabezpieczeniach w bardzo podobnych składach osobowych, przez co można powiedzieć, że rozumiemy się bez słów. Każdy wie, co należy do jego obowiązków i realizuje je najlepiej jak potrafi. To duży komfort dla Dowódcy zabezpieczenia pracować z gronem ludzi, co do umiejętności których ma pełne przekonanie. Ważna jest tu również pełna świadomość poszczególnych dowódców, co do ich odpowiedzialności za realizację poszczególnych zadań.

Komenda Rejonowa Policji Warszawa I, jak również inne komendy rejonowe, w przypadku imprez masowych współpracują ze Stołecznym Stanowiskiem Kierowania. SSK koordynuje wszelkie działania w zakresie zabezpieczenia przedsięwzięć masowych, zarówno tych o charakterze sportowym, jak i artystyczno – rozrywkowym, natomiast poszczególne komendy realizują czynności w terenie.

Jak układa się współpraca między KRP I a SSK?
- Mówiąc żartobliwie, jesteśmy na siebie skazani. Nasza współpraca oparta jest na dużym zaufaniu do siebie i wzajemnej pomocy. Jako funkcjonariusze śródmiejskiej komendy działamy w terenie, a SSK KSP dba o zapewnienie nam odpowiednich warunków do realizacji zabezpieczeń – odpowiada podinsp. Misztal.
Pogląd  podziela naczelnik SSK. – Powiem więcej - znamy się od lat. Wiemy, co każdy potrafi i ile może zrobić dla bezpieczeństwa. Takie cechy, jak odwaga, szybka analiza oraz chęć niesienia pomocy pomagają w realizacji zadań. W pracy zapomina się o tak zwanym czasie pracy. Współpraca wzorowa to taka, kiedy osoba zainteresowana odbiera telefon bez względu na porę dnia i nocy.

Analizując pojęcie imprez masowych, wagę przygotowań do tego typu przedsięwzięć oraz szereg innych warunków i zasad, które muszą być spełnione bądź zrealizowane w celu odbycia się danej imprezy można powiedzieć, że z pewnością imprezy masowe spędzają sen z powiek, nie tylko organizatorom, ale również wszystkim innym organom odpowiedzialnym za perfekcyjną organizację, właściwy przebieg oraz przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom i utrzymanie porządku publicznego. Biorąc pod uwagę masową liczbę osób biorących udział w danej imprezie oraz informacje o ewentualnych zagrożeniach, jakie mogą wystąpić w trakcie jej trwania, to głównie Policja stoi w stosunku do tego wyzwania „na baczność”.

Joanna Zaremba - Kot
foto Zespół Prasowy KSP
wykorzystano statystyki SESPOL