Akredytacja Laboratorium Kryminalistycznego KSP
30.09.2013 • Dominik Mikołajczyk
Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Stołecznej Policji rozpoczęło kolejny, trzeci czteroletni cykl akredytacji. Na podstawie wyników przeprowadzonej w laboratorium ponownej oceny, w Polskim Centrum Akredytacji, została podjęta decyzja o przedłużeniu akredytacji AB 645 oraz uaktualnieniu jej zakresu.
Na początku XXI w polskiej Policji zaczęto myśleć o akredytacji laboratoriów kryminalistycznych między innymi dlatego, że jest ona uznawana za dowód działania zgodnie z najlepszą praktyką, a sprawozdania z badań wydawane przez jednostki akredytowane mogą być uznawane także przez instytucje w innych krajach.
Aby uzyskać akredytację laboratorium badawczego, należało w pierwszej kolejności zaprojektować i opisać w formie procedur i instrukcji system zarządzania zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących, a także opisać wykonywane badania w formie procedur badawczych.
Był to proces złożony, wymagał przede wszystkim zrozumienia i współpracy zarówno kierownictwa, jak i personelu. Niezbędne było przeanalizowanie wielu aspektów działania laboratorium i niejednokrotnie przeorganizowania pracy w celu dostosowania jej do wymagań zapisanych w normie. W konsekwencji tych działań Laboratorium Kryminalistyczne uzyskało narzędzia umożliwiające monitorowanie i doskonalenie pracy.
Po wdrożeniu opisanego systemu Komenda Stołeczna Policji w 2003 roku wystąpiła do Polskiego Centrum Akredytacji z wnioskiem o akredytację Laboratorium Kryminalistycznego, a proces akredytacji zakończył się 2 lata później. Po przeanalizowaniu otrzymanej dokumentacji oraz dowodów na działanie sytemu zarządzania i prawidłowość przeprowadzanych badań, zebranych w trakcie oceny na miejscu przez zespół specjalistów powołany PCA, dnia 27 września 2005 r. została podjęta decyzja o udzieleniu Laboratorium Kryminalistycznemu KSP akredytacji.
Laboratorium otrzymało certyfikat akredytacji laboratorium badawczego nr 645 potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025. W Zakresie Akredytacji znalazły się następujące badania: badanie płynów łatwozapalnych, identyfikacja alkoholu etylowego i jego ilościowe oznaczanie, ilościowe oznaczanie alkoholu w płynach ustrojowych, badania mechanoskopijne, badanie oznaczeń identyfikacyjnych, badanie obiektów o charakterze broni palnej i badanie obiektów o charakterze amunicji do broni palnej. Tym samym LK KSP stało się pierwszym policyjnym laboratorium kryminalistycznym szczebla wojewódzkiego, które akredytowało metody stosowane w swoich badaniach i wypełniło dyspozycje zawarte w Strategii Rozwoju Policji na lata 2005-2010. W tym samym czasie akredytację uzyskało jeszcze tylko Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji. Przez kilka lat były to jedyne akredytowane laboratoria w Policji.
13 sierpnia 2013 r., po ponownej ocenie, LK KSP rozpoczęło decyzją PCA trzeci czteroletni cykl akredytacji. Do tego czasu laboratorium poddało się już sześciu ocenom w nadzorze i dwóm ponownym ocenom przeprowadzanym przez zespoły powoływane przez krajową jednostkę akredytacyjną.
Aktualny Zakres Akredytacji (wydanie 11), według klasyfikacji PCA dotyczący badań sądowych, zawiera następujące badania: identyfikację daktyloskopijną, kryminalistyczne badania DNA, badania mechanoskopijne, badania oznaczeń identyfikacyjnych, badania obiektów o charakterze broni palnej i badania obiektów o charakterze amunicji do broni palnej.
Integracja krajów członkowskich Unii Europejskiej stwarza konieczność unifikacji w wielu obszarach. W związku z tym, że coraz częściej działania przestępcze mają charakter transgraniczny proces dochodzenia i postępowania sądowego obejmuje często kilka krajów, należy dążyć do uznania poszczególnych etapów postępowania, w szczególności procesu kryminalistycznego, przez kraje członkowskie, co pozwoli na skrócenie czasu postępowania i co w dzisiejszych czasach bardzo istotne, spowoduje ograniczenie wydatków.
Regulacje prawne do tej pory koncentrowały się na wymianie informacji i danych. W związku z tym Rada UE Decyzją 2006/615/WSiSW w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej, określiła konieczność swobodnej wymiany danych dotyczących profili DNA oraz danych daktyloskopijnych. Następnym krokiem było podjęcie przez Radę Decyzji Ramowej 2009/905/WSiSW z 30 listopada 2009 r. w sprawie akredytacji dostawców usług kryminalistycznych wykonujących czynności laboratoryjne, której celem jest uznawanie wyników czynności laboratoryjnych uzyskanych w jednym państwie członkowskim przez organy odpowiedzialne za zapobieganie i ściganie przestępstw w innym państwie członkowskim. Przyjęto, że akredytacja zgodnie z normą EN ISO/IEC 17025 stanie się obowiązkowa dla dostawców danych kryminalistycznych z zakresu badań DNA oraz daktyloskopii, wyznaczono obowiązkowe terminy akredytacji podmiotów dostarczających usługi kryminalistyczne w obszarach badań DNA (do listopada 2013 r.) i identyfikacji daktyloskopijnej (do 30 listopada 2015 r.).
Laboratorium Kryminalistyczne KSP długo przed czasem spełniło dyspozycje zawarte w powyższej decyzji, a proces akredytacji policyjnych laboratoriów kryminalistycznych nabrał tempa i aktualnie już 13 wojewódzkich laboratoriów kryminalistycznych ją uzyskało.
asp. Małgorzata Tomaszewska-Gantz