Jubileusz Wydziału do walki z Korupcją
02.12.2013 • Dominik Mikołajczyk
W styczniu 2014 roku mija już 10 lat istnienia Wydziału do walki z Korupcją Komendy Stołecznej Policji. Z tej okazji naczelnik, mł. insp. Mariusz Markowiak, przypomina, czym jest korupcja, jakie obszary obejmuje.
- Prowadzę wydział od kilku lat. Wśród pracowników mam funkcjonariuszy, którzy pracują w wydziale od samego początku. Posiadają oni obszerną wiedzę na temat szerzącej się korupcji w różnych dziedzinach życia. Już od 10 lat działają na terenie garnizonu warszawskiego podejmując skuteczną walkę z korupcją. W myśl przepisów kodeksu karnego zachowania korupcyjne obejmują udzielenie i przyjęcie obietnicy wręczenia korzyści osobistej, awansu, odznaczenia, spotkania o charakterze intymnym – mówi mł. insp. Mariusz Markowiak. Ewentualna korzyść nie musi być udzielana bezpośrednio biorcy, ale także w sposób zakamuflowany firmie, znajomemu, rodzinie– dodaje naczelnik. - Sprawcą przestępstwa korupcyjnego może być nie tylko urzędnik i osoba udzielająca jej korzyści, ale także osoba powołująca się na wpływy np. w urzędzie (nie będąca w nim zatrudniona), podejmująca się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej lub jej obietnicy. Kilka lat temu ustawodawca wprowadził pojęcie korupcji menadżerskiej. Jest to forma łapówkarstwa w sektorze prywatnym.
Jakie przepisy regulują walkę z korupcją?
- W walce ze sprzedajnością oprócz kodeksu karnego, Ustawy o sporcie(art. 46-48), wykorzystujemy również art. 19a ust. 1. Ustawy o Policji. Daje on nam możliwość kontrolowanego wręczenia lub przyjęcia korzyści majątkowej – przedstawiamł. insp. Mariusz Markowiak. W tej kwestii czynności operacyjno-rozpoznawcze zmierzają do sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji, ale również mogą polegać na złożeniu propozycji nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi, albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót jest zabroniony,
a także przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej.
Jeżeli osoba udzielająca korzyści sama zgłosi się do policjantów, jakie ponosi konsekwencje?
- W myśl ustawy osoba, która wręczyła korzyść majątkową lub osobistą bądź jej obietnicę może skorzystać z „bezkarności” z tzw. furtki korupcyjnej. Dotyczy to jednak jedynie osoby wręczającej bądź obiecującej udzielenie korzyści. Możliwość taką dał ustawodawca, aby rozbić zrodzoną na gruncie przestępstwa solidarność – zmowę milczenia pomiędzy sprawcami łapownictwa.
W jakich obszarach występuje korupcja?
- Bardzo często łapówki występują w zamówieniach publicznych– informuje mł. insp. Mariusz Markowiak. - Obchodzenie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych jest dość częstym przejawem wykorzystywania luk prawnych. W grę wchodzą też stosowane mało przejrzyste procedury, ingerencja urzędników i członków komisji przetargowych w przebieg procedur. Korupcja również sięga poziomu administracji państwowej i samorządowej,polega to na wydawaniu decyzji administracyjnych oraz obsadzanie stanowisk, „załatwianie” miejsca pracy członkom rodzin. Interesujący nas obszar obejmuje również funkcjonowanie służby zdrowia – występują tam patologie związane z przetargami na dostawy leków i sprzętu medycznego. Z naszej praktyki wynika, że podyktowane to jest brakiem przepisów dotyczących współpracy lekarzy z firmami farmaceutycznymi. Bywają również sprawy dotyczące działalności służb celnych i organów nadzoru. Nieprawidłowości wykrywane są podczas przeprowadzanych odpraw celnych. Korupcja występuje również w sferze administracji skarbowej – kontynuuje szef policjantów Wydziału do walki z Korupcją KSP. - Przejawia się to w szerokim zakresie udzielania różnorodnych ulg podatkowych stosowanych przy znacznym zakresie dowolności. Nasze działania obejmują również procedury prywatyzacyjne. W tej dziedzinie życia brak jest weryfikacji wycen prywatyzowanego majątku, istnieje słaby nadzór nad wyborem oraz efektami pracy firm doradczych, powiązania urzędników państwowych w działaniach zmierzających do przejmowania prywatyzowanych podmiotów gospodarczych. Nasz wydział likwiduje również korupcję w zakresie gospodarowania majątkiem publicznym, objawiającej się słabością nadzoru właścicielskiego nad tym majątkiem, brakiem właściwej kontroli inwestowania tego majątku w przedsięwzięcia wspólne z kapitałem prywatnym. Oszustwa pojawiają się w funduszach celowych i agencjach rządowych – istnieje tu możliwość nadmiernej swobody w dysponowaniu środkami publicznymi przy braku dostatecznej kontroli, pozostają niejasne i nieprzejrzyste kryteria przyznawania środków. I ostatnio modne łapówkarstwo sportowe. To również jest przestępstwo.
W wyniku przeprowadzonych spraw operacyjnych zostały ujawnione nowe mechanizmy i obszary, gdzie występują zjawiska korupcji.
Wydział do walki z KorupcjąKSP posiada na swoim koncie wiele śledztw zakończonych sporządzeniem aktu oskarżenia. Policjanci prowadzili sprawę dotyczącą przyjmowania korzyści majątkowych przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Warszawie, a także powoływania się na wpływy w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Warszawie. Prowadzone były sprawy pośrednictwa w załatwieniu spraw dotyczących uzyskania prawa jazdy. Policjanci prowadzili działania związane ze sprawą dotyczącą powoływania się na wpływy w Wojskowych Komisjach Lekarskich i szpitalach, osoby podejmowały się pośrednictwa w załatwieniu sprawy. Tym samym celem kierowały się osoby zatrzymane przyjmujące korzyść materialną, w związku z wykonywaniem obowiązkowego przeglądu technicznego pojazdów. Swoje uprawnienia przekroczyli również urzędnicy gmin, w trakcie postępowań przetargowych. Sprawcy działali na szkodę interesu publicznego. Funkcjonariusze udowodnili również uzależnienie wykonania czynności służbowej, od otrzymania korzyści osobistej od kobiety, w postaci spotkania o charakterze intymnym. Inna sprawa dotyczyła przyjmowania korzyści majątkowych przez pracownika ambasady, w zamian za wydanie wizy wjazdowej oraz korupcja urzędników, w zamian za przydział lokali komunalnych.
Nie tylko w wydziale
W komendach rejonowych, powiatowych funkcjonują koordynatorzy z zakresu korupcji. Swoją wiedzą i umiejętnościami funkcjonariusze wydziału korupcji dzielą się prowadząc szkolenia z zakresu przeciwdziałania zjawiskom korupcji oraz sposobu postępowania w przypadku otrzymania propozycji korupcyjnej z funkcjonariuszami Urzędów Celnych, Aresztu Śledczego, funkcjonariuszy Wydziału Ruchu Drogowego KSP.
Osoba, która chce zgłosić korupcję może zadzwonić pod numer telefonu 601 997 997 obsługiwany przez funkcjonariusza Policji, bądź zgłosić się bezpośrednio do siedziby wydziału przy ulicy Wrzeciono 38.
podkom. Ewa Szymańska-Sitkiewicz